بستن

نکات مهم در ایمنی برق

ولتاژ برق و جریان الکتریکی موجود در مشاغل و منازل معمولی قدرت کافی برای مرگ بر اثر برق گرفتگی را دارد. حتی تعویض لامپ بدون قطع کردن جریان برق لامپ می تواند خطرناک باشد؛ زیرا تماس با بخش گرم، پر انرژی پریز می تواند باعث مرگ فرد شود.

 

تمام سیستم های الکتریکی پتانسیل ایجاد آسیب را دارند. الکتریسیته می تواند استاتیک یا دینامیک باشد. الکتریسیته دینامیکی حرکت یکنواخت الکترون ها در یک هادی است که به عنوان جریان الکتریکی شناخته می شود. هادی ها موادی هستند که امکان حرکت الکتریسیته از طریق آن انجام می شود. بیشتر فلزات رسانا هستند. بدن انسان نیز یک هادی است. 
الکتریسیته ساکن عبارت است از تجمع بار روی سطوح در اثر تماس و اصطکاک با سطح دیگر. این تماس یا اصطکاک باعث تجمع الکترون ها در یک سطح و کمبود الکترون ها در سطح دیگر می شود.
جریان الکتریکی بدون مسیر ناگسستنی و بدون هادی نمی تواند وجود داشته باشد. الکتریسیته یک مسیر یا حلقه را تشکیل می دهد. هنگامی که یک دستگاه به عنوان مثال، یک ابزار برقی را به برق وصل می کنید، برق ساده ترین مسیر را از پریز به ابزار و بازگشت به منبع برق طی می کند. این عمل همچنین به عنوان ایجاد یا تکمیل یک مدار الکتریکی شناخته می شود.
 

آسیب های ناشی از تماس با جریان برق

افراد زمانی که بخشی از مدار الکتریکی می شوند آسیب می بینند. رسانایی انسانها از زمینی که روی آن ایستادهایم، بیشتر است؛ به این معنی که اگر راه آسان دیگری وجود نداشته باشد، الکتریسیته سعی می کند از بدن ما عبور کند.
چهار نوع آسیب عمده وجود دارد: برق گرفتگی(کشنده)، شوک الکتریکی، سوختگی و سقوط. این آسیبها میتوانند به روشهای مختلفی رخ دهند:
• تماس مستقیم با هادی های برق دار یا قطعات مدار: هنگامی که جریان الکتریکی از بدن ما عبور می کند، می تواند با سیگنال های الکتریکی طبیعی بین مغز و ماهیچه های ما تداخل ایجاد کند به عنوان مثال، قلب ممکن است به درستی از تپش باز بماند، ممکن است تنفس متوقف شود یا عضلات ممکن است اسپاسم شوند.
• هنگامی که قوس الکتریکی از طریق یک گاز (مانند هوا) یا از یک هادی یا بخش پرانرژی مدار به سمت یک فرد متصل به زمین (که می‌تواند مسیر جایگزینی را برای اتصال به زمین ایجاد کند) در معرض قرار می‌گیرد. 
• سوختگیهای حرارتی: شامل سوختگیهای ناشی از گرمای تولید شده توسط قوس الکتریکی، و سوختگیهای شعله ناشی از موادی که در اثر حرارت یا اشتعال توسط جریانهای الکتریکی یا فلاش قوس الکتریکی آتش میگیرند. سوختگی های تماسی ناشی از شوک شدن می توانند بافت های داخلی را بسوزانند در حالی که فقط جراحات بسیار کوچکی در قسمت بیرونی پوست بر جای می گذارند.
• سوختگی حرارتی ناشی از گرمای تابش شده از فلاش قوس الکتریکی. اشعه ماوراء بنفش (UV) و مادون قرمز (IR) ساطع شده از فلاش قوس نیز می تواند به چشم آسیب برساند.
 
 
• انفجار قوس می تواند شامل یک موج فشار بالقوه آزاد شده از فلاش قوس باشد. این موج میتواند باعث آسیبهای فیزیکی شود، ریه ها را از بین ببرد یا صدایی ایجاد کند که به شنوایی آسیب برساند.
• انقباضات عضلانی یا یک واکنش مبهوت کننده می تواند باعث سقوط فرد از نردبان، داربست یا سطل هوایی شود. سقوط می تواند صدمات جدی ایجاد کند.

در نزدیکی های خطوط هوایی برق چه اقداماتی باید انجام داد؟

نزدیک به خطوط برق کار نکنید. فاصله های توصیه شده بر اساس حوزه قضایی و یا شرکت های خدماتی متفاوت است. هنگام کار، رانندگی، پارکینگ، یا نگهداری مواد در فاصله نزدیکتر از 15 متر به خطوط برق هوایی، هم با حوزه قضایی و هم شرکت تاسیسات برق تماس بگیرید.
اگر باید نزدیک خطوط برق باشید، ابتدا باید با شرکت برق خود تماس بگیرید و آنها به شما کمک خواهند کرد.
اگر وسیله نقلیه شما با سیم برق تماس پیدا کرد:
- از وسیله نقلیه خود خارج نشوید.
- برای کمک با مرکز اورژانس و خدمات شهری محلی خود تماس بگیرید.
- منتظر بمانید تا سرویس برق بیاید و آنها به شما خواهند گفت که چه زمانی ایمن است که از وسیله نقلیه خود خارج شوید.
- اگر برای این کار آموزش ندیده اید، هرگز سعی نکنید شخص دیگری را نجات دهید.
- اگر باید وسیله نقلیه را ترک کنید به عنوان مثال، وسیله نقلیه شما آتش می گیرد، با پرش (حداقل 45 تا 60 سانتی متری) خارج شوید. هرگز خودرو یا تجهیزات و زمین را به طور همزمان لمس نکنید. پاها و بازوها را نزدیک بدن خود نگه دارید.
- پاهای خود را کنار هم نگه دارید و با به هم زدن پاهای خود و با گام های کوتاه دور شوید. هرگز اجازه ندهید پاهایتان از هم جدا شوند یا دچار شوک یا برق گرفتگی شوید.
- قبل از برداشتن یک قدم معمولی، حداقل 10 متر از وسیله نقلیه خود فاصله بگیرید.
- وارد پست برق یا سایر مناطق مشخص شده نشوید.

نکات ایمنی کلی برای کار با برق یا نزدیک به آن چیست؟

-قبل از هر بار استفاده تجهیزات متصل به سیم و دوشاخه قابل حمل، سیم های داخلی، میله های برق و اتصالات الکتریکی را از نظر آسیب یا فرسودگی بررسی کنید. تجهیزات آسیب دیده را فوراً تعمیر یا تعویض کنید.
-همیشه در صورت لزوم سیم های رابط را به دیوارها یا کف بچسبانید. از میخ و منگنه استفاده نکنید زیرا می تواند به سیم های الحاقی آسیب برساند و باعث آتش سوزی و ضربه شود.
-از سیم های رابط یا تجهیزاتی استفاده کنید که برای سطح آمپر یا وات مورد استفاده شما درجه بندی شده اند.
-همیشه از فیوز با اندازه مناسب استفاده کنید. تعویض فیوز با فیوز با اندازه بزرگتر می تواند باعث ایجاد جریان بیش از حد در سیم کشی و احتمالا آتش سوزی شود.
-توجه داشته باشید که خروجی ها یا سیم های گرم یا غیرمعمول ممکن است نشانه ای از وجود شرایط سیم کشی ناایمن باشد. سیمها یا سیمهای الحاقی را از این پریزها جدا کنید و تا زمانی که یک برقکار ماهر سیمکشی را بررسی نکرده از آن استفاده نکنید.
-همیشه از نردبان های ساخته شده با ریل های جانبی غیر رسانا مانند فایبرگلاس هنگام کار با برق یا نزدیک خطوط برق استفاده کنید.
-چراغ های هالوژن را دور از مواد قابل احتراق مانند پارچه یا پرده قرار دهید. لامپ های هالوژن می توانند بسیار داغ شوند و ممکن است خطر آتش سوزی باشند.
-خطر برق گرفتگی در مناطق مرطوب بیشتر است. قطع کننده های مدار خطای زمین (GFCI) را نصب کنید؛ زیرا مدار الکتریکی را قبل از وقوع جریان کافی برای ایجاد مرگ یا آسیب جدی قطع می کنند.
-اگر مطمئن نیستید که منبعی که سیم اتصال خود را به آن وصل می کنید دارای محافظت GFCI است، از یک قطع کننده مدار خطای زمینی قابل حمل (GFCI) استفاده کنید.
-اطمینان حاصل کنید که جعبه های مخزن در معرض مواد از مواد غیر رسانا ساخته شده اند.
-بدانید که در مواقع اضطراری پانل و کلیدهای مدار در کجا قرار دارند.
-تمام کلیدهای مدار و جعبه فیوز را به وضوح علامت بزنید. هر سوئیچ باید به طور قطع مشخص شود که برای کدام پریز یا دستگاه است.
-اگر حفاظ ها برداشته شده اند از ابزارهای برقی قابل حمل متصل به سیم و دوشاخه استفاده نکنید.
-دسترسی به پانل ها و کلیدهای مدار یا جعبه فیوز را مسدود نکنید.
-در صورت وقوع حادثه الکتریکی به شخص یا دستگاه الکتریکی دست نزنید. همیشه ابتدا منبع برق را جدا کنید.

نکاتی برای کار با ابزارهای برقی چیست؟ 

• همه ابزارها را قبل از اتصال به منبع تغذیه خاموش کنید.
• قبل از انجام هر گونه کار تعمیر و نگهداری یا انجام تنظیمات، منبع تغذیه را قطع و قفل کنید.
• اطمینان حاصل کنید که ابزارها به درستی متصل به زمین شده اند یا دو عایق هستند. تجهیزات اتصال به زمین باید دارای 3 سیم کابلی تایید شده با 3 شاخه باشد. این کلید اتصال باید به یک پریز 3 قطبی متصل به زمین متصل شود.
• قبل از استفاده، تمام ابزارها را برای اتصال زمین موثر با یک تستر پیوستگی یا یک قطع کننده مدار خطای زمین (GFCI)  تست کنید.
• کلید روشن یا خاموش را دور نزنید و ابزارها را با اتصال و جدا کردن سیم برق استفاده کنید.
• از تجهیزات الکتریکی در شرایط مرطوب یا مکان های مرطوب استفاده نکنید، مگر اینکه تجهیزات به GFCI متصل باشد.
• ابزارها را با حلال های قابل اشتعال یا سمی تمیز نکنید.
• در منطقه ای حاوی بخارات یا گازهای انفجاری با ابزارآلات کار نکنید، مگر اینکه ذاتاً ایمن باشند و فقط در صورتی که دستورالعمل های سازنده را رعایت کنید.
 

نکاتی برای کار با کابل برق چیست؟

-کابل های برق را در حین استفاده از ابزار دور نگه دارید.
-در حین استفاده از راهروها یا محل کار، سیم های رابط را به طور موقت آویزان کنید تا خطرات زمین خوردن را از بین ببرید.
-دوشاخه های جلو باز را با شاخه های جلو بسته تعویض کنید. دوشاخه های جلو بسته مهر و موم شده اند و خطر شوک یا اتصال کوتاه کمتری دارند.
-در موقعیت های غیر مسکونی از کابل های رابط سبک استفاده نکنید.
-تجهیزات الکتریکی را با سیم برق حمل یا بلند نکنید.
-طناب ها را در گره های محکم نبندید. گره ها می توانند باعث اتصال کوتاه و شوک شوند. سیم ها را حلقه حلقه کنید یا از دوشاخه قفل پیچشی استفاده کنید. 

قطع کننده مدار خطای زمین(GFCI)  چیست؟ 

یک قطع کننده مدار خطای زمین (GFCI) کلاس A با تشخیص هر گونه اتلاف جریان الکتریکی در مدار کار می کند به عنوان مثال، در جریان حداکثر 6 میلی آمپر قطع می شود. هنگامی که اتلاف تشخیص داده می شود، GFCI قبل از وقوع صدمات شدید یا برق گرفتگی، برق را خاموش می کند. یک شوک دردناک غیر کشنده ممکن است در مدت زمانی که طول می کشد تا GFCI برق را قطع کند، رخ دهد؛ بنابراین مهم است که از GFCI به عنوان یک اقدام محافظتی اضافی به جای جایگزینی برای روش های کار ایمن استفاده کنید.
پریزهای دیواری GFCI را می توان به جای پریزهای استاندارد برای محافظت در برابر برق گرفتگی فقط برای آن پریز یا یک سری پریز در همان مدار انشعاب نصب کرد. یک مدارشکن GFCI را می توان روی برخی از تابلوهای برق قطع کننده مدار نصب کرد تا از کل مدار انشعاب محافظت کند. GFCI های قابل حمل را می توان به پریزهای دیواری وصل کرد که در آن از لوازم خانگی استفاده می شود.
 
 


نمونه ای از مدار شکن GFCI

چه زمانی و چگونه می توان قطع کننده مدار خطای زمین(GFCI) را آزمایش کرد؟ 

مهم است که دستورالعمل های سازنده را در رابطه با استفاده از GFCI دنبال کنید. قبل از هر بار استفاده، GFCI های سیمی دائمی را به صورت ماهانه و دستگاه های قابل حمل را آزمایش کنید. از تستر GFCI استفاده کنید. همچنین می توانید با فشار دادن دکمه های تست و تنظیم مجدد آزمایش کنید. یک چراغ شب یا لامپ را به پریز دیواری محافظت شده با GFCI وصل کنید؛ چراغ باید روشن شود. سپس دکمه TEST را روی GFCI فشار دهید. اگر GFCI به درستی کار می کند، چراغ باید خاموش شود. اگر نه، GFCI را تعمیر یا تعویض کنید. دکمه RESET را روی GFCI فشار دهید تا برق بازیابی شود.
اگر مطمئن نیستید یا برای تصحیح هر گونه خطای سیم کشی، با یک برقکار ماهر تماس بگیرید.
 

نمونه ای از GFCI

نمونه چک لیست برای ایمنی اولیه برق چیست؟

سیم ها و دوشاخه ها را بررسی کنید.

هر روز کابل ها و دوشاخه ها را چک کنید. استفاده نکنید و در صورت فرسوده شدن یا آسیب دیدن سیم ها و دوشاخه ها را دور بیندازید.
هر سیم رابط را که احساس گرمای بیش از حد داشته باشد توسط یک برقکار بررسی شود.
چندین مورد را به یک پریز وصل نکنید.
دوشاخه را بکشید نه سیم را.
منبع تغذیه را با کشیدن یا تکان دادن سیم از پریز قطع نکنید. 
هرگز شاخه سوم کلید اتصال را قطع نکنید.
شاخه های شکسته 3 شاخه را تعویض کنید و مطمئن شوید که شاخه سوم به درستی زمین شده است.
هرگز از سیم رابط به عنوان سیم دائمی استفاده نکنید.
فقط برای تامین برق موقت منطقه ای که پریز برق ندارد از سیم های الحاقی استفاده کنید.
سیم های رابط را از گرما، آب و روغن دور نگه دارید. آنها می توانند به عایق آسیب رسانده و باعث شوک شوند.
اجازه ندهید وسایل نقلیه از روی سیم های داخلی بدون محافظ عبور کنند. سیم های رابط باید در سیم کشی محافظ، مجرا، لوله قرار داده شوند یا با قرار دادن تخته هایی در کنار آنها محافظت شوند.

منبع: مرکز ایمنی و بهداشت شغلی کانادا
 


1 نظر


س

13 خرداد 01

فایل قابل دانلود نیست لطفا پیگیری شود