بستن

ارزیابی ریسک به زبان ساده

اگر همراه سایت ارک هستید حتما مطالب ارزیابی ریسک را که در بخش آموزش به صورت هفتگی بارگزاری می شوند را دیده اید. در این مقاله قصد داریم مرور کوتاهی بر مفهوم ارزیابی ریسک داشته باشیم.
ریسک واژه ای است که در طول روز در گفت و گوهای روزانه بارها در موضوع های مختلف بکار می بریم. برای مثال شاید همه شنیده باشیم که ریسک سرمایه گذاری در بازارهای مالی بالاست. مردم عادی معمولا ریسک را در جای مناسب خود بکار نمی برند و حتی هر از گاهی این واژه را بجای واژه خطر بکار می برند. باید بدانیم که واژه ریسک در علوم مربوط به ایمنی، بهداشت حرفه ای و سایر شاخه های مربوط به HSE دارای مفهومی مستقل است که لازم است متخصصین این حوزه بتوانند این مفهوم را بدرستی درک کنند. 
به منظور رسیدن به یک تعریف و درک درست اجازه بدهید از تعریف ارائه شده توسط ایزو 31001 استفاده کنیم. در این استاندارد این واژه به صورت تاثیر عدم قطعیت ها بر اهداف بیان می شود. حال برای اینکه به این درک درست برسیم لازم است دو واژه عدم قطعیت و هدف را تعریف کنیم و سپس دوباره به مفهوم ریسک برگردیم.

هدف (object):

اگر به دیکشنری اکسفورد مراجعه کنید، هدف عبارت از چیزی است که شما برای رسیدن به آن برنامه ریزی می کنید (حال بماند که این هدف باید SMART باشد).

عدم قطعیت (uncertainty):

اگر به دیکشنری آکسفورد مراجعه کنید، عدم قطعیت عبارت است از وضعیتی از نامطمئن بودن.
حال بهتر میتوانیم مفهوم ریسک را درک کنیم. ریسک یعنی ما نمی دانیم سناریو های محتمل در مسیر رسیدن به هدف هایمان چه چیزهای هستند و همچنین نمی توانیم تخمین کنیم که احتمال مواجهه ما با هر یک از این سناریو ها چقدر خواهد بود.
حال زمانی که بیاییم و این سناریو های که نمی دانیم را ترسیم کنیم و بتوانیم بر اساس یکسری فاکتورها میزان احتمال هر یک از این سناریو ها را مشخص کنیم یعنی ریسک را ارزیابی کرده ایم. 
بگذارید مثالی بزنیم:
کارگری در ارتفاع کار می کند، در اینجا هدف ما جلوگیری از سقوط فرد و حفظ سلامت وی است و سناریو های مختلف می توانند شامل سر خوردن، نبود لوازم حفاظت فردی، ناآگاهی پرسنل و ... باشد. 
حال ریسک ما می شود: تاثیر نبود لوازم حفاظت فردی بر سلامت فرد.


ارزیابی ریسک چیست؟

اگر به ایزو 31001 مراجعه کنیم ارزیابی ریسک از 3 مرحله تشکیل شده است:
مرحله 1: شناسایی خطرات
مرحله 2: تحلیل ریسک 
مرحله 3: ارزشیابی ریسک
اگر بخواهیم ارزیابی ریسک را در مثال قبلی بکار ببریم:
مرحله 1 عبارت خواهد بود شناسایی سناریو های مختلف که می توانند بر هدف ما (یعنی سلامت فرد) تاثیر بگذارند (البته لازمه حتما به تعریف خطر مراجعه کنیم).
مرحله 2 عبارت خواهد بود اولویت بندی این سناریو های محتمل. این کار را با نمره دهی انجام خواهیم داد. به این منظور معمولا نمره شدت یا پیامد تعیین می شود. مثلا در مثال قبلی میگوییم احتمال سقوط فرد در اثر نبود لوازم حفاظت فردی چقدر خواهد بود و اگر این سقوط رخ داد میزان آسیب وارده (تاثیر بر هدف) چقدر خواهد شد.
مرحله 3 عبارت خواهد بود از کنار هم قرار دادن تمام این سناریو ها، احتمال رخداد و شدت هر کدام. در این مرحله تصمیم خواهیم گرفت که کدام یک از این سناریو ها برای ما مهم تر هستند (البته روش های زیادی وجود دارد و به این سادگی ها نخواهد بود). 
حال این باید بدانیم که هر یک از این سه مرحله را می توانیم با روش های مختلفی انجام بدهیم، در زیر روش های مختلف آورده شده اند و در بازه های زمانی آینده آپدیت خواهند شد. 
 
می توانید نظرات و تجربیات خود در رابطه با این مطلب را از طریق بخش نظرات با سایر دوستان به اشتراک بگذارید.

مطالب مرتبط: 
ارزیابی ریسک به روش فرانک مورگان

ارزیابی ریسک به روش ویلیام فاین
ارزیابی ریسک به روش FMEA
ارزیابی ریسک به روش JSA
ارزیابی ریسک به روش HAZID
ارزیابی ریسک به روش JHA