بستن
ایمنی کار با جرثقیل
ضرورت یادگیری ایمنی و خطرات جرثقیل ها
جرثقیل ها یکی از شگفتی های مهندسی و جزء ضروری بسیاری از صنایع از جمله ساخت و ساز، تولید، انبارداری و غیره هستند. کار با جرثقیل به آموزش گسترده و پیروی از استانداردهای تعیین شده نیاز دارد تا اطمینان حاصل شود که هم اپراتور جرثقیل و هم کسانی که در اطراف آن هستند، ایمن خواهند بود. ایمنی جرثقیل جزء مهمی از ایمنی کلی محل کار است و انجام صحیح آن می تواند در بسیاری از موارد به معنای تفاوت بین زندگی و مرگ باشد.
بین سال‌های 1989 و 2009، 86 حادثه شناسایی شد که شامل ریزش یا شکست ساختاری عمده یک جرثقیل برجی (tower crane) بود، همچنین از سال 2011 تا 2017، اداره آمار کار، 297 مرگ ناشی از جرثقیل را گزارش کرد. بیش از این مرگ‌ها ناشی از برخورد کارگران با اشیاء یا تجهیزات بوده است و بیش از 20 درصد مربوط سهل انگاری یا ناآگاهی اپراتور جرثقیل بوده است. این آمار نیاز به ایمنی جرثقیل را در تمام مراحل عملیات، از جمله جابه جایی، راه‌اندازی، تجهیز و بلند کردن، نشان می‌دهد. بنابراین اگر از جرثقیل و سایر تجهیزات بالابری در محل کار استفاده می‌کنید، آگاهی از خطرات و دانستن اقداماتی که می‌توانید برای کاهش خطر و حفظ جان خود و سایر افراد انجام دهید، برای اطمینان از ایمنی شما بسیار مهم است.
از دیدگاه اداره ایمنی و بهداشت شغلی (OSHA)، اصطلاح جرثقیل شامل یک خانواده بزرگ از ماشین آلات ساختمانی است که برای بالا بردن، پایین آوردن و جابجایی افقی بار معلق استفاده می شود.
داشتن یک برنامه دقیق ایمنی جرثقیل در محل کار برای همه کارفرمایانی که از جرثقیل استفاده می کنند، گام مهمی است. این موضوع می تواند با شناسایی خطرات احتمالی مربوط به جرثقیل شروع شود و با یافتن راه هایی برای از بین بردن خطرات یا جبران آن ها به نوعی ادامه یابد. در کل ایمنی در محل کار بسیار مهم است، اما ایمنی جرثقیل به ویژه به دلیل اینکه حوادث مربوط به جرثقیل می تواند مخرب باشد بسیار مهم است. مطالب این مقاله برخی از نکات کلیدی است که باید در هر طرح ایمنی جرثقیل گنجانده شود.
شایع ترین خطرات جرثقیل چیست؟
کار با جرثقیل ها خطرات زیادی را به همراه دارد و شیوه های کاری ناایمن می تواند منجر به جراحات، مرگ و میر و آسیب های پرهزینه برای ساختمان ها و مصالح و یا حتی کارگران شود. بنابراین، مهم است که از خطرات اصلی و نحوه دوری از آن ها آگاه باشید. باید به اپراتورهای جرثقیل و کسانی که در اطراف آن ها کار می کنند رایج ترین خطرات جرثقیل آموزش داده شود. آگاهی از این خطرات کمک می کند تا اطمینان حاصل شود که همه افراد نکات ایمنی را می دانند و در صورت امکان اقدامات لازم را برای دوری از آن ها انجام می دهند. موارد زیر برخی از خطراتی است که همه طرح‌های ایمنی جرثقیل باید به‌دلیل تعداد دفعات وقوع و جدی بودن آن‌ها در نظر بگیرند.
برخی از خطرات اصلی مربوط به جرثقیل عبارتند از:
خطرات الکتریکی
حدود 50 درصد از حوادث مربوط به جرثقیل های سقفی (overhead cranes) در نتیجه تماس یک قطعه فلزی جرثقیل با منبع برق (یعنی یک خط برق با ولتاژ بالا) است. جرثقیل ها اکثرا در ارتفاعات زیاد کار می کنند، که آن ها را در موقعیت وحشتناکی برای برخورد تصادفی با خطوط برق قرار می دهد. فلز موجود در جرثقیل هادی است و می تواند باعث برق گرفتگی کشنده شود.
اپراتورهای جرثقیل باید همیشه از محل قرارگیری تمام خطوط برق آگاه باشند. این خطر وجود دارد که خط بالابر یا بوم جرثقیل با خطوط برق پرانرژی هنگام جابجایی مواد در نزدیکی یا زیر آن، تماس پیدا کند. در حالی که کسانی که مستقیماً جرثقیل را لمس می کنند، بیش ترین احتمال برق گرفتگی را دارند، کارگران مجاور نیز در معرض خطر هستند. بنابراین یک تصادف می تواند منجر به مرگ و جراحت های متعدد شود. حدود 200 مرگ در سال در نتیجه تماس با خطوط برق است، بنابراین بسیار مهم است که برنامه ریزی قبل از شروع کار انجام شود.
سقوط بار
هنگام کار با جرثقیل های سقفی (overhead cranes)، سقوط بار یکی از رایج ترین و خطرناک ترین خطرات در زمینه ساخت و ساز است. هر باری که جرثقیل بلند می کند باید به درستی ایمن شود. اما حتی زمانی که بارها ایمن هستند، همیشه خطر سقوط وجود دارد. کسانی که زیر جرثقیل هستند باید از کار در آن منطقه اجتناب کنند اما اگر این امکان وجود ندارد؛ از کلاه های محکم و سایر تجهیزات حفاظتی مناسب استفاده کنند. سقوط بار می تواند منجر به صدمات متعدد، تلفات جانی و آسیب های ساختاری قابل توجهی به ساختمان ها و اموال شود. علاوه بر این، هزینه های زمانی و مالی قابل توجهی نیز به دنبال خواهد داشت.
سقوط بار از جرثقیل سقفی می تواند در نتیجه موارد زیر باشد:
• بی کفایتی یا سهل انگاری اپراتور؛ باید کارگران به اندازه کافی در زمینه استفاده و کار با جرثقیل آموزش ببینند تا بتوانند وظایف خود را به درستی و به شکلی ایمن انجام دهند.
• لیز خوردن؛ اگر بارها را به درستی روی جرثقیل محکم نشوند، ممکن است منجر به لغز و سر خوردن مواد شود.
• نقص مکانیکی؛ اگر اطمینان حاصل کنید که یک فرد ذیصلاح بازرسی، نگهداری و تعمیرات را در فواصل زمانی مناسب انجام می دهد، خطر خرابی مکانیکی را می توان کاهش داد.
اضافه بار جرثقیل
اکثر خرابی های ساختاری جرثقیل در نتیجه بارگذاری بیش از حد تحمل جرثقیل است. جرثقیل ها می توانند وزن حیرت انگیزی را بلند کنند، اما محدودیت هایی وجود دارد. اپراتورهای جرثقیل و آن هایی که جرثقیل ها را بارگیری می کنند، باید دقیقا بدانند که چقدر وزن می تواند تحمل کند و دقیقاً چه مقدار وزن را در هر زمان معین اضافه کرده اند. بارگذاری بیش از حد جرثقیل می تواند باعث واژگونی آن یا سقوط بار شود که می تواند عواقب مخربی داشته باشد. اگر از ظرفیت عملیاتی جرثقیل تجاوز کنید، احتمالاً آن را تحت فشارهای ساختاری قرار می دهید و صدمات جبران ناپذیری ایجاد می کنید.
بارگذاری چرثقیل نادرست خواهد بود اگر:
• تاب بخورید یا بارها را ناگهان رها کنید.
• بارهای بالابر بیش از ظرفیت جرثقیل باشد.
• از قطعات معیوب استفاده کنید.
• بارها را بکشید.
جابه جایی جرثقیل
جرثقیل ها اغلب باید بپیچند یا جابه جا شوند و حرکت کنند؛ تا بار را به جایی که باید برسانند. این موضوع می تواند نقاطی را در محل کار ایجاد کند که در آن ها احتمال دارد فرد به شدت آسیب ببیند.
ایمنی مختص به انواع جرثقیل
امروزه انواع مختلفی از جرثقیل ها در صنایع مورد استفاده قرار می گیرند و هر یک از آن ها مجموعه ای از خطرات متفاوتی دارند که باید در نظر گرفته شوند. درک اینکه چه نوع جرثقیل در یک منطقه خاص مورد استفاده قرار می گیرد و چگونه می توان ایمنی آن نوع خاص را بهبود بخشید، یک جزء حیاتی از یک طرح کلی ایمنی جرثقیل است. برخی از رایج ترین انواع جرثقیل عبارتند از:
• تاور کرین (Tower Crane)
جرثقیل های برجی می توانند به ارتفاعات بسیار بالا (265 فوت حدود 80 متر) برسند و معمولاً در ساخت آسمان خراش ها یا ساختمان های دیگر استفاده می شوند. این جرثقیل ها را می توان روی زمین محکم کرد یا به بالای سازه متصل کرد تا به تکمیل آن کمک کند.
• جرثقیل دروازه ای (Gantry Crane)
جرثقیل دروازه ای در یک نقطه ثابت می شود و از ساختاری که به آن ثابت شده است پشتیبانی می شود. این جرثقیل ها در مکان هایی مانند کارگاه های قطار، کشتی سازی و کارخانه ها رایج هستند.
• جرثقیل زمین ناهموار (Rough Terrain Crane)
جرثقیل های مجهز به آج به جای لاستیک برای مکان های ساخت و ساز با زمین های آسفالت نشده یا ناهموار گزینه مناسبی هستند. اطمینان از ایمن بودن جرثقیل قبل از بارگیری برای جلوگیری از حوادث ضروری است.
• جرثقیل هوایی (Aerial Crane)
جرثقیل هوایی یا جرثقیل آسمانی به یک هلیکوپتر متصل می شود. باد ناشی از هلیکوپتر ایمن سازی بارها را از اهمیت ویژه ای برخوردار خواهد کرد.
• جرثقیل های شناور (Floating Cranes)
جرثقیل هایی که بر روی یک کشتی یا سکو در آب قرار دارند به عنوان جرثقیل های شناور شناخته می شوند. در برخی موارد، این جرثقیل ها می توانند به دلیل امواج ناپایدار باشند، که باید در برنامه ریزی برای استفاده از آن ها در نظر گرفته شود.
• جرثقیل های سوار شده در خودرو (Vehicle Mounted Cranes)
جرثقیل را می توان بر روی یک وسیله نقلیه نصب کرد تا برای استفاده آسان تر آن را متحرک کند. در بیشتر موارد، وسیله نقلیه یک کامیون بزرگ خواهد بود که مجهز به محرک های سنگین برای تثبیت جرثقیل در حین استفاده است.
شناخت اجزای جرثقیل و خطرات مربوط به هر جزء
اطمینان از اینکه جرثقیل قبل از استفاده در شرایط کاری مناسبی است یا خیر، امری ضروری است. اگر هر جزئی از جرثقیل درست کار نکند، می تواند باعث تصادفات جدی و صدمات وارده به آن منطقه شود. جزئیات دقیق مربوط به هر نوع جرثقیل بر اساس نوع آن و سایر مشخصاتش تا حدودی متفاوت است، اما به طور کلی دارای اجزای زیر است:
• قلاب (Hook)
خطرات این جزء مواردی مانند؛ باز شدن قلاب، شکستگی و سایش
• سوکت های گوه ای (Wedge Sockets)
خطرات؛ اندازه سیم طناب، گره خوردن طناب سیمی و محکم نشدن درست سیم ها
• غلاف ها (Sheaves)
خطرات؛ قرار نگرفتن سیم طناب، درست کار نکردن نگهدارنده ها، سفت نشدن درست پیچ ها و آسیب یا سایش
• بوم (Boom)
خطرات؛ نشتی هیدرولیک، خرابی های اطراف بوم، شکستگی یا ترک
• سیالات (Fluids)
خطرات؛ تمام شدن یا کاهش سطح تمام مایعات موجود در جرثقیل
• لاستیک ها (Tires)
خطرات؛ باد نبودن لاستیک ها، بریدگی، برآمدگی یا از ساییدگی
تجهیزات حافظت فردی ((PPE برای ایمنی جرثقیل
شناسایی PPE برای ایمنی جرثقیل و از بین بردن خطرات مربوط به جرثقیل ها بسیار مهم است، اما صرف نظر از اینکه چقدر تلاش می شود، نمی توان جرثقیل ها را 100% ایمن کرد. برای کمک به محافظت از کارگران در صورت بروز مشکل در جرثقیل، استفاده از تجهیزات حفاظت شخصی (PPE) برای کسانی که روی جرثقیل یا اطراف آن کار می کنند، ایده خوبی خواهد بود.
بررسی خطرات خاص مرتبط با جرثقیل و بار وارده بر جرثقیل، به تشخیص اینکه چه نوع PPE لازم است کمک خواهد کرد. هر محل کار و هر بار ممکن است به نوع متفاوتی از تجهیزات حفاظتی نیاز داشته باشد. موارد زیر برخی از الزامات اساسی برای PPE در اطراف جرثقیل ها هستند، اما بسته به موقعیت ممکن است تجهیزات اضافی لازم باشد.
• کلاه های محکم (Hard Hats)
پیش بینی اینکه چه زمانی ممکن است چیزی از جرثقیل بیفتد غیرممکن است و حتی اجسام کوچک نیز در صورت عدم وجود محافظ می توانند باعث آسیب جدی به سر شوند بنابراین؛ همه افرادی که روی جرثقیل یا اطراف آن کار می کنند باید همیشه از کلاه محکم استفاده کنند.
• محافظت از چشم (Eye Protection)
اپراتورهای جرثقیل باید همیشه ببینند که در حال انجام چه کاری هستند. ایده خوبی است که هنگام کار در محیط های کثیف یا دارای گرد و غبار، از محافظ چشم استفاده کنید تا از محرک های چشمی که می تواند باعث مشکل موقت بینایی شود جلوگیری شود.
• محافظت از دست (Hand Protection)
هنگام بارگیری یا تخلیه جرثقیل، مهم است که از آسیب دست ها یا له شدن آن ها جلوگیری شود، پوشیدن دستکش های محافظ می تواند این خطر را کاهش دهد.
نکات ایمنی جرثقیل
می‌توانید با اطمینان از انجام اقدامات احتیاطی مناسب برای انجام ایمن تمام عملیات، خطرات را به حداقل برسانید. تصادف جرثقیل می تواند فاجعه بار باشد، اما می توان از آن ها نیز جلوگیری کرد. از آموزش اولیه تا بازرسی های قبل از عملیات، کارفرمایان مسئول اجرای اقدامات پیشگیرانه و مسلح کردن کارگران به دانش و تجهیزات مورد نیاز برای ایمن ماندن در کار هستند.
برای انجام ایمن عملیات جرثقیل، باید:
1. همه کارگران را به طور مناسب آموزش دهید. به عنوان یک کارفرما، شما مسئولیت قانونی برای ارائه آموزش های بهداشتی و ایمنی مناسب به همه کارگران خود دارید تا آن ها در شغل خود صلاحیت داشته باشند. با آموزش کارگران خود، ایمنی، رضایت و سود را در محل کار افزایش خواهید داد و صدمات، تلفات، تصادفات و غیبت ناشی از بیماری را کاهش می دهید.
2. هرگز نباید زیر جرثقیل بایستید یا باری را به جای جرثقیل روی دوش خود حمل کنید. بسیار مهم است که کارگران شما از این موضوع آگاه باشند و از راه رفتن در مناطقی که جرثقیل ها در محدوده‌ی بالای سر هستند اجتناب کنند.
3. نگهداری و تعمیرات معمول کلیه تجهیزات در محل را در فواصل زمانی مناسب انجام دهید. بخشی از مسئولیت قانونی شما، انجام تعمیرات معمول دوره ای، به منظور اطمینان از ایمن کار کردن ماشین آلات است.
4. یک ناظر در تمام زمان هایی که جرثقیل ها در حال کار هستند در محل حضور داشته باشد.
5. شما باید علائم هشدار خطر مربوطه را در تمام مناطق خطر در محل قرار دهید و به کارگران خود در مورد خطرات احتمالی هشدار دهید. همچنین باید این علائم هشدار دهنده را به صورت کامل به کارگران آموزش دهید.
6. PPE (تجهیزات حفاظت فردی) مناسب برای همه کارگران انتخاب کنید. شما باید اطمینان حاصل کنید که کارگران از محافظ پا، سر و چشم مناسب، همراه با هر PPE دیگری که در ارزیابی خطر خود شناسایی کرده اید استفاده می کنند.
7. قبل از شروع کار، همه کارها را به درستی برنامه ریزی کنید. شما همچنین باید قبل از ورود جرثقیل ها به محل تعیین کنید که چه کسی مسئول برنامه ریزی ایمنی در محل کار خواهد بود.
8. وضعیت خاک یا زمین باید بررسی شود و تمام قسمت های آن هموار شود.
9. بیرونگر باید به طور کامل کشیده شود و حداقل 1 متر از منهول ها و ترانشه ها فاصله داشته باشد.
10. طبق مقررات KNPC از جرثقیل باید تا 75 درصد از ظرفیت خود استفاده شود.
11. در شرایط باد شدید و باران با جرثقیل کار نکنید.
12. شعاع چرخش جرثقیل را محاسبه کنید و به افراد فاقد مجوز، اجازه کار ندهید.
منابع:
Bigrents
safetynotes
مطالب مرتبط:
ایمنی لیفتراک
ایمنی کار با ماشین آلات عمرانی
نکات ایمنی در محل کار
منابع:
Bigrents
safetynotes
مطالب مرتبط:
ایمنی لیفتراک
ایمنی کار با ماشین آلات عمرانی
نکات ایمنی در محل کار
