بستن
.jpg)
حوادث چهارشنبه سوری
چهارشنبه سوری یکی از جشن‌های ایرانی است که از غروب آخرین سه‌شنبه ماه اسفند، تا پس از نیمه‌شب تا آخرین چهارشنبه سال، برگزار می‌شود و برافروختن و پریدن از روی آتش مشخصهٔ اصلی آن است. این جشن، نخستین جشن از مجموعه جشن‌ها و مناسبت‌های نوروزی است که با برافروختن آتش و برخی رفتارهای نمادین دیگر، بصورت جمعی در فضای باز برگزار می‌شود.
مراسم آخرين چهارشنبه سال از آيين هاي ايرانيان باستان و منسوب به زرتشتيان است كه در شب آخرين چهارشنبه سال برگزار مي كردند. آنها معتقد بودند برگزاري اين مراسم سبب پاک سازي محيط زندگي و آلايش روحي و برطرف كردن كدورت ها بين فاميل است تا در زمان رسيدن عيد نوروز كه عيد پاكي ها و بخشايش و نعمت هاي الهي است، مردم با روحي پاک و عاري از هرگونه كينه توزي و خصومت شروع سال جديد را جشن بگيرند.
چهارشنبه‌سوری با آیین‌ها و جشن‌های متعددی در سراسر منطقه ایران فرهنگی برگزار می‌شود که دارای مشابهت‌های زیادی با هم هستند. مهمترینِ این آیین‌ها جمع‌آوری خار و خاشاک یا توده‌های سوختنیِ دیگر و افروختن آتش است، اما در بعضی زمان‌ها و بعضی نقاط آیین‌های دیگری مانند کوزه شکستن، فال گرفتن و بخت‌گشایی نیز مرسوم بوده است.
نسل جدید ایران از آیین‌های این جشن شناخت چندانی ندارد. برخی معتقدند در سال‌های اخیر چهارشنبه‌سوری با حرکت به سوی خشونت، تحریف و استحاله شده است و از اصالت خود فاصله گرفته است. امروزه، استفاده از مواد محترقه و آتش‌زا که بعضاً دست‌ساز و خطرناک هستند بسیار رایج است و جایگزین آیین‌های کهن شده است. در چند سال گذشته، این شب همواره دارای آمار آسیب‌دیدگی و گاهی دارای تلفات جانی بوده است. به عنوان مثال در سال ۱۳۸۹ طبق گفته رئیس اورژانس کشور، ۵ فوتی و ۱۵ معلولیت در حوادث این مراسم رخ داد.
برگزاری چهارشنبه‌سوری با آلودگی صوتی، آسیب به تابلوها و دیوارهای شهر و ایجاد فضایی خشونت‌آمیز و تنش‌زا همراه است بطوریکه برخی شهروندان از رفت‌وآمد در خیابان‌ها بیم دارند.
خطرات چهارشنبه سوری
در سه دهه اخير به علل مختلف، از جمله عدم فرهنگ سازي درست و عدم توجيه فرهنگ و سنت توسط خانواده ها و رسانه هاي گروهي، اين جشن و شادي خانوادگي تبديل به آتش بازي هاي خطرناک و استفاده از مواد منفجره شده است.
- تهيه ي انواع ترقه و مواد منفجره و پرتاب به سمت ديوار، ماشين ها، تابلوها، دانش آموزان، كودكان، زنان و دختران (با گذشت زمان، در سال هاي اخير مواد انفجاري تنوع بيشتري يافته و توان انفجاري بالاتري پيدا نموده است)
- استفاده از انواع فشفشه هاي وارداتي
- آتش زدن انواع چوب، لاستيک، پلاستيک به همراه مايعات قابل اشتعال
- انداختن قوطي هاي در بسته داخل آتش جهت انفجار
- روشن كردن آتش در كنار خودرو و در معابر و ايجاد راه بندان
اثرات، خطرات و خسارات
بررسي خطرات و خسارات ناشي از ساخت، نگهداري و كاربرد مواد محترقه بيانگر اين موضوع است كه مواد محترقه به لحاظ ماهيت و خواص فيزيكي و شيميايي و عدم اطلاع مصرف كننده از خطرات آن، تهديدي جدي براي سلامت فرد و نيز سکنه ی آن محله و رهگذران است كه علاوه بر نمونه هاي عيني و ملموس، عواقبي بس ناگوار و نامحدود را متوجه جامعه مي نمايد. خسارات جانی، ناراحتي اعصاب، سوختگي شديد، قطع عضو، نابينا شدن، و در نهایت مرگ از جمله این پیامد ها می باشد.
عوارض ناشی از بازی با مواد محترقه
عوارض زود رس (قطع عضو،نابینایی،سوختگی)
عوارض دراز مدت (عفونت های ناشی از سوختگی،ناراحتی های پوستی،بیماری های ریوی)
مواد شیمیایی به کار رفته در مواد محترقه و منفجر
گوگرد، كلر، كلرات، پر كلرات پتاسيم، نيترات پتاسيم، كلرات باريم، آرسنيک و...
اين مواد به علت تركيب با اكسيژن و كربن فوق العاده خطرناك هستند و ممكن است حتي هنگام كار وتهيه عوارضي را براي كارگران به همراه داشته باشند.
به عنوان مثال كلر و كلرات باعث ناراحتي هاي پوستي و ريوي و همچنين درد هاي شكمي، سر گيجه، حالت استفراغ و اسهال می شود.
در صورتی که مواد شیمیایی با پوست شما برخورد کرد بلافاصله آن را با آب فراوان بشویید و به مرکز درمانی مراجعه کنید.
خسارات مالی ناشی از انفجار مواد منفجره
- خسارت هاي وارد شده بر اموال خصوصي و عمومي از قبيل ساختمان ها و خودروها و تابلوها دراثر پرتاب مواد محترقه و ايجاد آتش سوزي ها
- هزينه هاي سنگين درمان آسيب ديدگان
- اتلاف وقت و تحميل هزينه هاي سنگين به نيروهاي امدادي و انتظامي
- اتلاف وقت عمومي و ايجاد راه بندان هاي طولانی
- خسارت های نامحسوس
- ايجاد رعب و وحشت عمومي
- دلواپسي و نگراني خانواده ها
- بروز شوک هاي شديد و ناگهاني در اثر انفجار ترقه هاي پر سر و صدا
- تشديد بيماري بيماران در اثر انفجار مواد منفجره و محترقه
- تاثيرات سوء رواني و جسماني به بانوان باردار و جنين
- ايجاد استرس و نگراني در نزد مسئولين و متوليان تامين امنيت و سلامت جامعه و بسياري تبعات خسارت بار ديگر.
توصیه های ایمنی
آمارها نشان می دهد بیشترین گروه آسیب دیده در حوادث چهارشنبه سوری در افراد 16 تا 23 سال و سپس گروه سنی 8 تا 15 سال می باشد. لذا رعایت نکات ایمنی زیر می تواند در پیشگیری از حوادث و پیامد های ناگوار آن موثر باشد:
• مواد سوختنی و ترقه را در مقادیر کم یا انبوه هرگز در منزل نگهداری نکنید.
• به خاطر داشته باشید همواره استفاده نادرست و بی رویه از وسایل آتش بازی و روشن کردن آتش های بزرگ حوادث ناگواری بدنبال دارد.
• از آتش زدن لاستیک، هیزم، کارتن خالی و امثال این ها چه در واحدهای مسکونی و چه در معابر، کوچه و خیابان خودداری نمائیم.
• کبریت و مواد آتش زا را از دسترس کودکان دور نگه داریم.
• در صورت روشن کردن آتش توصیه می گردد آتش در حجم کم باشد و از هیزم، کارتن خالی و امثال آن که دارای شعله زیاد می باشند، استفاده نشود.
• از ریختن مواد سریع الاشتعال مانند نفت، بنزین و ... بر روی آتش جدا خودداری کنید.
• از قراردادن ظروف تحت فشار از جمله کپسول، اسپری، حشره کش ها و ... بر روی آتش جداً خودداری کنید.
• از پرتاب فشفشه و موشک بر روی شاخه درخت ها، پشت بام و بالکن منازل خودداری کنید.
• وجود یک کپسول خاموش کننده آتش نشانی پودری در نزدیک محوطه آتش ضروری است.
• قبل از ترک محل، حتماً از خاموش بودن آتش مطمئن شده و توسط شیلنگ آب باقیمانده آن را کاملاً سرد نموده و جمع آوری نمائید.
• در موقع پریدن از روی آتش از البسه بزرگ و گشاد و از نوع آتش گیر استفاده نکرده و از تجمع در اینگونه محافل خودداری کنید.
• در صورت بروز هرگونه حریق و یا حادثه ضمن حفظ خونسردی در اسرع وقت با تلفن ۱۲۵ با ستاد فرماندهی سازمان آتش نشانی تماس گرفته و مراتب را با ذکر نوع حادثه و نشانی دقیق اطلاع دهید.
• فرزندانمان را در تهیه وسایل آتش بازی بی خطر و مفرح همراهی کنیم.
• در تهیه وسایل آتش بازی بی خطر و مفرح فرزندانمان را همراهی کنیم و از نگهداری مواد محترقه، تهیه و ساخت وسایل آتش بازی دستی توسط آنها اکیدا جلوگیری نماییم.
• از نگهداری مواد محترقه حتی به مقادیر بسیار کم در منازل، زیرزمین، محل کار و ماشین جدا خودداری کنید.
نکته قابل توجه این است که بدانیم انفجار فقط 250 گرم مواد ساخت ترقه می تواند یک آپارتمان را به شدت تخریب و ویران نماید؛ ضمن این که شیشه های ساختمان مجاور تا شعاع 250 متری در اثر این انفجار شکسته خواهد شد.
نکته قابل توجه این است که بدانیم انفجار فقط 250 گرم مواد ساخت ترقه می تواند یک آپارتمان را به شدت تخریب و ویران نماید؛ ضمن این که شیشه های ساختمان مجاور تا شعاع 250 متری در اثر این انفجار شکسته خواهد شد.
• از حمل مواد محترقه و آتش گیر و انفجاری حتی به مقادیر بسیار کم در جیب لباس، کیف جداً خودداری کنید .
• از نگهداری مواد محترقه و وسایل آتش بازی (حتی وسایل و مواد استاندارد) در نزدیکی وسایل حرارتی و برقی خودداری نمایید.
• کودکان و نوجوانان از اقشار آسیب پذیر هستند استفاده از این مواد توسط آنان خطرات جدی به همراه داشته سلامت آنان را به خطر انداخته و مرگ را به دنبال خواهد داشت.
• بقایای مواد آتش بازی را سریعاً جمع آوری نکنیم، حتماً ۱۵ تا ۲۰ دقیقه صبر کرده بعد آن را جمع آوری کرده و در یک سطل محتوی آب بریزیم و سپس دفع کنیم.
• همیشه در مواقع آتش بازی جهت اطفاء حریق آب در دسترس باشد.
• کودکان به هیچ عنوان شخصاٌ نباید از مواد آتش بازی و محترقه استفاده نمایند.
• مواد آتش بازی (منفجره و محترقه) را به طرف افراد دیگر پرت نکنیم.
• هیچ گاه مواد آتش بازی (منفجره و محترقه) را در ظروف شیشه ای یا فلزی قرار نداده و استفاده نکنیم، زیرا در صورت انفجار ذرات آن به اطراف پرتاپ شده و سبب صدمات و خطرات جانی خواهد شد.
• برای نگهداری از مواد منفجره و محترقه آن را بطور ایمن در یک جعبه و دور از سایر مواد آتش گیر و یا گرما و الکتریسته و.... قرار دهیم.
• هیچ گاه ماده محترقه و منفجره ای که یکبار استفاده شده است را مجدداً استفاده نکنیم.
• از آتش زدن لاستیک، هیزم، کارتن خالی و امثال آن چه در واحدهای مسکونی و چه در معابر، کوچه و خیابان و از سوزاندن وسایل یا مواد غیرمتعارف مانند کپسول گاز، لاستیک و آمپول و استفاده از مواد آتش‌زا نظیر بنزین، الکل، کاربیت و مانند آن جداً خودداری کنیم.
• حتی‌الامکان برای روشن کردن آتش از محل‌های تعیین شده توسط شهرداری منطقه استفاده نماییم.
• از برپایی آتش در معابر باریک و در نزدیکی پست‌های برق یا ایستگاه‌های تقلیل فشار گاز و پارکینگ‌های عمومی پرهیز نماییم.
• از برپایی آتش های حجیم و غیر مهار خودداری کنیم.
منابع:
ایمنا، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور، ایسنا، سازمان آتش نشانی و خدمات شهری قزوین
