ســازمان تأمین اجتماعی، به موجب اساس‌نامه و قوانین حاکم بر فعالیت آن، یک ســازمان بیمه‌گر اجتماعی اســت که مأموریت اصلی آن پوشــش کارگران مزد و حقوق‌بگیر (به صورت اجباری) و صاحبان حرف و مشاغل آزاد (به صورت اختیاری) است. این ســازمان، یک نهاد عمومی غیردولتی است که بخش عمده منابع مالی آن از محل اخذ حق بیمه‌ها (با مشارکت بیمه شده و کارفرما) تأمین می‌شود و متکی به منابع دولتی نیســت. تکیه‌گاه اصلی این سازمان، مشارکت همه جانبه کارفرمایان، بیمه‌شدگان و دولت در عرصه‌های مختلف سیاستگذاری، تصمیم‌گیری‌های کلان و تأمین منابع مالی است. تعهدات این سازمان در قبال بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران، برابر استانداردهای تعیین شــده از سوی سازمان بین‌المللی کار (ILO) و اتحادیه بین‌المللی تأمین اجتماعی(ISSA) تنظیم شده است و بالاترین حد این اســتانداردها را در بر می‌گیرد. چگونگی تحقق این تعهدات و ارائه خدمات از سوی این سازمان را قانون تعیین کرده است.