ارزیابی حمل دستی بار به روش (MAC) یا (Manual handling assessment charts)
ابزار MAC جهت شناسایی فعالیتهای پرخطر در محل کار برای کمک به مهندسین ایجاد شده است و میتواند برای ارزیابی خطرات ناشی از بلند کردن و حمل بار و همچنین فعالیتهای دستی تیمی استفاده شود.
اختلالات اسکلتی- عضلانی مرتبط با کار (MSDs)، از جمله آسیب های ناشی حمل دستی بار، شایع ترین نوع بیماری شغلی در انگلستان است. یادآوری این نکته ضروری است که:
• کارهای زیادی می توانید برای جلوگیری از این آسیب ها انجام دهید.
• اقدامات پیشگیرانه اغلب ساده و مقرون به صرفه هستند.
شما نمی توانید از همه MSD ها پیشگیری کنید، اما در صورت بروز آن ها، گزارش اولیه علائم، درمان مناسب و توانبخشی مناسب ضروری است. نمودارهای ارزیابی دستی (MAC) ابزاری است که هدف آن کارفرمایان، مدیران ایمنی و بهداشت و نمایندگان ایمنی است و توسط بازرسان ایمنی و بهداشت استفاده می شود.
این روش ارزیابی طراحی شده است تا به شما در درک، تفسیر و طبقه بندی سطح خطر و عوامل خطر شناخته شده مختلف مرتبط با فعالیت های دستی کمک کند. روش ذکر شده شامل یک سیستم امتیاز دهی عددی و رنگی برای برجسته کردن فعالیت های دستی پرخطر است. نمودارهای ارزیابی حمل دستی بار چک لیستی است که توسط سازمان HSE در سال 2002 طراحی گردید. این چک لیست جهت کمک به بازرسان ایمنی و بهداشت ارائه گردید تا عوامل خطر موجود در سه نوع وظایف حمل دستی بار شامل بلند کردن بار انفرادی ، حمل کردن بار انفرادی و بلند کردن تیمی بار را ارزیابی نمایند.
حمل بار دستی به روش MAC
با توجه به مقررات عملیات حمل بار دستی 1992 (MHOR)، جابهجایی دستی به صورت زیر تعریف می شود:
هر گونه حمل بار (از جمله بلند کردن، پایین گذاشتن، هل دادن، کشیدن، حمل یا جابهجایی بار) با دست یا نیروی بدنی است. MHOR سلسله مراتب واضحی از اقدامات را برای مقابله با خطرات ناشی از حمل دستی ارائه می کند:
• تا جایی که به طور عملی امکان پذیر است از عملیات حمل دستی خطرناک خودداری کنید.
• در مواردی که نمی توان از عملیات حمل دستی خطرناک اجتناب کرد، خطر آسیب را تا جایی که امکان دارد کاهش دهید.
ارزیابی دقیق هر عملیات جابهجایی دستی می تواند یک پروژه بزرگ باشد و ممکن است نسبت به تلاشی که می کنید نتیجه قابل قبولی نگیرید. بسیاری از فعالیت های حمل دستی، به عنوان مثال بلند کردن مقطعی یک جسم کوچک سبک، خطر ناچیزی را در بر خواهد داشت. برای کمک به شناسایی موقعیتهایی که ارزیابی دقیقتر ریسک آن ها ضروری است، HSE فیلترهایی را برای بررسی موارد ساده ارائه کرده.
روش MAC در چه مواردی کاربرد ندارد؟
MAC به شناسایی فعالیت های دستی پرخطر در محل کار کمک می کند. با این حال، این روش ارزیابی برای همه عملیات های حمل دستی مناسب نیست و ممکن است شامل ارزیابی کامل ریسک نباشد. بنابراین اگر به فقط به آن استناد شود امکان دارد قابل قبول نباشد. برای اینکه ارزیابی ریسک «مناسب و کافی» باشد، معمولاً نیاز به در نظر گرفتن اطلاعات اضافی مانند قابلیتهای فردی دارد و باید با الزامات MHOR مطابقت داشته باشد. استفاده از دانش افراد با تجربه و مشاوره تخصصی نیز ممکن است مفید باشد.
استفاده از MAC برای موارد زیر مناسب نیست:
1. عملیات جابهجایی دستی شامل هل دادن و کشیدن
2. ارزیابی خطرات محل کار مرتبط با اختلالات اندام فوقانی
فرایند ارزیابی ریسک به روش MAC
1. وظایف یا فعالیت هایی که باید ارزیابی شوند را مشخص کنید. آن وظیفه هایی را انتخاب کنید که می دانید کارهای سخت تری هستند یا کارگران بیشتر از آن ها شکایت دارند.
2. با کارگران و سرپرست های آن ها در مورد آسیب های ناشی از کار و راه های مدیریت و یا کنترل این خطرات مشورت کنید. هدف این مشورت کسب بینش در مورد درخواست های تمام افرادیست که آن شغل یا وظیفه را انجام می دهند.
3. کار یا وظیفه فرد را با دقت مشاهده کنید، در صورت لزوم فیلم بگیرید و اطمینان حاصل کنید که به طور خاص وظیفه فرد را زیر نظر دارید و کاری را که به صورت روتین انجام می دهد ثبت می کنید.
4. وظیفه کارگر را به طور کامل شرح دهید، تمام نشانه های مبنی بر اینکه کار پرخطر است و هر عامل فردی و روانی اجتماعی مهمی را ثبت کنید. مشخص کنید که خطرات مربوط به کارگران آسیب پذیر را در نظر گرفته اید.
5. از دستورالعمل های مناسب ارزیابی برای تعیین سطح ریسک برای هر عامل خطر استفاده کنید. همیشه بدترین سناریو(worst case scenario) را در نظر داشته باشد.
• درجه خطر و باند (نوار) رنگی مناسب را برای هر خطر انتخاب کنید و امتیاز آن را در برگه امتیاز وارد کنید. برای شناسایی درجه خطر از جدول زیر استفاده کنید.
• به دنبال راهکارهایی برای تغییر کار و کاهش درجه خطر از قرمز به زرد یا سبز و کاهش درجه خطر زرد به سبز باشید.
• اگر فرد تعدادی وظیفه مختلف را انجام می دهد، هر کدام را جداگانه ارزیابی کنید.
• امتیازات کل را با هم جمع کنید. امتیازات کلی به اولویت بندی وظایفی که به اقدامات اضطراری نیازمندند کمک می کنند.
• اطلاعات باقیمانده در مورد وظیفه را در بخش برگه امتیازات وارد کنید.
• نوع مناسب ارزیابی (بالا بردن، حمل یا جابهجایی تیمی) را انتخاب کنید. اگر کاری شامل بلند کردن و حمل است، هر دو را در نظر بگیرید.
• هدف از ارزیابی، شناسایی و سپس کاهش سطح کلی ریسک کار است. برای کنترل خطراتی که شناسایی کرده اید باید تدابیری اتخاذ کنید.