بستن

ایمنی آسانسور برای پیشگیری از آسیب های ناشی از سقوط

مقدمه    
در دنیای پرشتاب امروزی، آسانسور یک وسیله کاربردی و هم یک ابزار جابجایی شخص و بار محسوب میشود. بسیاری از ما چندین بار در روز با آسانسور سفر میکنیم بدون آنکه زیاد به ایمنی آن بیندیشیم. درساختمان هیچ لوازم جانبی دیگری به اندازه آسانسور مورد استفاده قرار نمیگیرد. در خانه یا محل کار، ما واقعا نمیتوانیم یک روز بدون آن را تصور کنیم. اگرچه اکثر آسانسورهای مدرن بسیار ایمن هستند، اما در صورت نگهداری ضعیف، یا زمانی که سایر مسافران بی احتیاطی میکنند، امکان دارد خسارات جبران ناپذیری متحمل کاربران شود. 
کابل‌های آسانسور تقریباً هرگز نمی‌شکنند و اگر کابلی قطع شد، کابل‌های پشتیبان متصل هستند. آسانسورها دارای سیستم ترمز غیرفعال، اتوماتیک و داخلی هستند. ترمزها به برق، کنترل از راه دور و اپراتور انسانی نیاز ندارند. این ترمزها هر زمان که آسانسور سریعتر از مقدار مجاز شروع به سقوط کند در جای خود قفل میشوند. ترمزها غیرفعال هستند به این معنا که برای روشن کردن آنها انرژی، کامپیوتر یا عامل خارجی لازم نیست. اگر برق قطع شود همچنان کار میکنند. این حرکت اولیه، سقوط خود آسانسور است که ترمزها را درگیر میکند. در سال 1852، الیشا اوتیس این سیستم ترمز خودکار را اختراع کرد، همانطور که در کتاب " Otis: Rising to the Modern City" مستند شده است. 
    
 
1- نمایی از آسانسور
اجزای تشکیل دهنده آسانسور   
آسانسور داری محیطی است که شامل سه قسمت کلی زیر می‌باشد:
موتورخانه: موتورخانه قسمتی است که اجزایی مانند موتور، گیربکس، تابلو کنترل آسانسور و تابلو برق در آن قرار میگیرد.
چاه آسانسور: چاه قسمتی است که تجهیزاتی مانند ریل‌ها، وزنه تعادل، سیم بکسل مربوط به حرکت کابین یا سیم هیدرولیک در آن قرار می گیرد.
چاهک: به پایین‌ترین نقطه چاه، چاهک گفته میشود که در آن تجهیزاتی مانند ضربه‌ گیرها، پریز، کلید قطع اضطراری و پایه ضربه‌ گیر قرار می‌گیرد.
انواع آسانسور ها
یک بازرس ایمنی آسانسور باید برای بررسی کامل و دقیق، انواع آسانسورها را بشناسد که به‌ شکل زیر می‌باشند:
انواع آسانسور کششی
در این نوع آسانسورها، حرکت آسانسور بر اساس اصطکاک بین سیم بکسل و شیار فلکه کشش به هنگام چرخش توسط سیستم محرکه آسانسور اتفاق می‌افتد. در واقع بیشتر نیروهای حرکتی از نوع مکانیکی بوده و این نوع آسانسور از ساده‌ترین آسانسورها محسوب می شوند.
انواع آسانسور هیدرولیکی
امروزه بیشتر از این نوع آسانسورها استفاده می‌شود و خطر سقوط آن‌ها نسبت به نوع کششی کمتر است. در این نوع آسانسورها حرکت کابین بر اساس حرکت سیلندر و پیستون هیدرولیکی میباشد و بهتر است برای توازن بهتر یک وزنه تعادل داشته باشد.
انواع آسانسور حمل بار 
این نوع آسانسورها بیشتر برای جابجایی کالا استفاده می‌شوند که به دلیل تحمل وزن بالا، افراد نیز میتوانند از آن استفاده کنند.
آسانسور خدماتی
این آسانسورها نیز برای جابجا کردن کالا استفاده میشوند و طبق برنامه تنها در برخی طبقات توقف دارند. ابعاد این آسانسور اجازه استفاده افراد برای جابجایی از طریق آن را نمی‌دهد.
آسانسورهای خودروبر هیدرولیک
این آسانسورها برای جابه‌جایی خودرو بین طبقات است. البته بیشتر افرادی از آن استفاده می‌کنند که  آن را در پشت‎ بام خانه طراحی کرده اند و یا پارکینگ در طبقه زیرزمین بوده و به‌ دلیل محدودیت فضا، امکان احداث رمپ نیست.
دستورالعمل ایمنی آسانسور و بازرسي دوره ‌ای آن طبق آیین ‌نامه
یکی از موارد بسیار مهم در دستورالعمل ایمنی آسانسورها، بازرسی دوره‌ای آن‌ها از نظر فنی و مهندسی می‌باشد که معمولاً مهندسین HSE یا ایمنی این کار را انجام می‌دهند. علت نیاز به این بررسی نیز استفاده از آسانسورها به دفعات زیاد و توسط افراد با سنین متفاوت و وزن‌های مختلف است که به‌ مرور زمان میتواند اشکالاتی را در ایمنی آسانسور ایجاد کند. بنابراین اگر بازرسی، عیب ‌یابی و رفع عیب‌ها انجام نشود، احتمال اتفاق افتادن حوادث ناگوار وجود دارد.
معمولاً کابین آسانسور قبل از نصب در محیط کارگاهی ساخته می‌شود و بعد از آن نیروهای کار انسانی آموزش‌ دیده همراه با تجهیزات در محل مورد نظر حضور پیدا می‌کنند تا آسانسور را نصب نمایند. این افراد نیز باید برای نصب آسانسور یک سری از تجهیزات گفته شده در دستورالعمل ایمنی آسانسور را حتما موقع نصب به ‌کار ببرند. این موارد عبارتند از:
استفاده از نرده امگا
وجود نرده‌های امگا به‌ عنوان نرده‌های متحرک می‌تواند ایمنی آسانسور را افزایش دهد. در واقع وظیفه این نرده‌ها این است که از وارد شدن افراد و اشیا بیش ‌از حد مجاز و قابل تحمل برای آسانسور جلوگیری کند.
لیمیت سوئیچ آسانسور 
نصب این سوییچ‌ها تا حد زیادی ایمنی آسانسور را افزایش می‌دهد. وظیفه این سوییچ‌ها این است که مانع از هر گونه حادثه سقوط آسانسور می‌شود.
سیستم نجات اضطراری آسانسور
استفاده از سامانه فرود اضطراری نیز از سقوط ناگهانی آسانسور جلوگیری می‌کند. البته برای اینکه مطمئن شویم این سامانه به ‌درستی کار می‌کند باید توسط مهندسین ایمنی آزمایش شود تا مشکلی ایجاد نشود.
استفاده از حفاظ دکل در آسانسور
این وسیله نیز مانند نرده‌های امگا میتواند از ورود بیش ‌از حد افراد یا وسایل به داخل کابین آسانسور جلوگیری کند.
استفاده از سیستم ایستا مکانیکی
استفاده از این سیستم بسیار مهم است و ایمنی جانی افراد استفاده کننده از آسانسور را تأمین می‌کند. اگر از این سیستم در قسمت بالایی دکل آسانسور و انتهای مسیر آن استفاده نشود، احتمال خارج شدن کابین آسانسور از مسیر و ریل و در نتیجه خطر سقوط وجود دارد. در واقع این قطعه، قطعه ‌ای است که باعث توقف آسانسور در ابتدا، انتها و در هر طبقه بین مسیر  می‌شود.
استفاده از برگه نگه‌ دارنده موتور
این قطعه یک ایست اضطراری را ایجاد می‌کند که با به‌کارگیری ترمز در صورت سقوط آسانسور به ‌صورت اتومات با فاصله 2 متر از سطح زمین آسانسور را نگه می‌دارد. بنابراین تا حد زیادی می‌تواند از ایجاد حوادث بسیار ناخوشایند که جان افراد را می‌گیرد نیز جلوگیری کند. به غیر از موارد گفته شده استفاده از میکروسوئیچها و کلید فرمان، تابلو فرمان و تنظیم ولتاژ برق آسانسور نیز از موارد ایمنی است که نیروهای نصب کننده آسانسور باید حتماً از آن‌ها در کنار همه موارد گفته ‌شده در بالا استفاده کنند. این کار باعث می‌شود آسانسور ایمنی لازم برای عملکردی صحیح و با حداقل خطرات احتمالی را داشته باشد.
 
 
2-نرده امگا
نکات ایمنی برای مالکان ساختمان
مالکان ساختمانها مسئول نگهداری و اطمینان از رعایت تمامی اقدامات ایمنی به منظورپیشگیری از بروز هرگونه سهل انگاری در استفاده از آسانسورهستند. در اینجا چند نکته وجود دارد که مالکان ساختمان باید برای جلوگیری از بروز هرگونه حادثه مرتبط با آسانسور رعایت کنند:  
دکمه DOOR OPEN را نگه دارید
اگر لازم است در را باز نگه دارید، تا زمانی که افراد وارد آسانسور میشوند یا در حالی که منتظر کسی هستید که سعی میکند به سرعت به آسانسور قبل از بسته شدن درها برسد، مطمئن شوید که دکمه "DOOR OPEN" را فشار داده اید. بسیاری از مردم در آستانه آسانسور میایستند و از بسته شدن در جلوگیری میکنند، اما اگر قبل از اینکه وارد مسیر درب شوید، مدت زیادی صبر کنید، ممکن است با یک آسیب له کننده مواجه شوید .
از پریدن یا حرکت ناگهانی در آسانسور خودداری کنید
پریدن یا رقصیدن در آسانسور ممکن است سرگرم کننده به نظر برسد، اما در واقع میتواند کابین آسانسور را به حرکت درآورد و به طور بالقوه باعث توقف آن شود. همیشه ایده خوبی است که به آرامی وارد آسانسور شوید، کنار دیوار بایستید یا درحین سفر بیحرکت باشید. این مانع از تأثیر فشار غیر ضروری بر کابین آسانسور میشود.
هرگز از دست یا شیئی برای باز نگه داشتن درب آسانسور استفاده نکنید
 اگر خود را در داخل آسانسور دیدید و درها باز نشدند، هرگز سعی نکنید درها را به زور باز کنید و یا از راه دیگری خارج شوید. منتظر رسیدن کمک باشید.
آسانسورها را بیش از حد شلوغ نکنید
اگر آسانسور شلوغ به نظر میرسد، منتظر آسانسور بعدی باشید. مطمئن شوید که آسانسورهای کافی برای نیازهای خود دارید و همه آنها به اندازه کافی کارآمد کار میکنند تا افراد مجبور نباشند آسانسورها را شلوغ کنند. اطمینان حاصل کنید که هنگام خروج مسافران از آسانسور، فضای کافی برای کسانی که که منتظر آسانسور هستند وجود دارد. 
اگر گیر کرده اید با امدادگران اورژانس تماس بگیرید
وقتی در موقعیتی قرار میگیرید که آسانسور بین طبقات متوقف میشود، اولین کاری که باید انجام دهید این است که وحشت نکنید و وضعیت را ارزیابی کنید. در زمان اضطراری آسانسور،  به صفحه کنترل بروید و دکمه اضطراری را فشار دهید تا از تیم عملیات کمک بخواهید. در فیلم‌ها، زمانی که چنین وضعیت اضطراری پیش می‌آید، قهرمان داستان از سقف و دیوار آسانسور بالا می‌رود تا به مقصد برسد. به یاد داشته باشید، اینها فیلم هستند و در زندگی واقعی، باید منتظر باشید تا متخصصان به شما کمک کنند.
در صورت آتش سوزی اقدام کنید
احتمالاً قبلاً شنیده اید که هنگام آتش سوزی همیشه باید به جای آسانسور از پله ها استفاده کنید. اگر سوار آسانسور هستید و چراغ آتش نشانی چشمک زن را میبینید و صدای زنگ را میشنوید، به این معنی است که یک آتش سوزی اضطراری وجود دارد. آشکارسازهای حرارتی سیگنالی را به پانل کنترل آتش میفرستند. یک آسانسور زمانی که توسط دستگاه تشخیص حریق و یا کلید فعال شود، به سطح خروجی تعیین شده باز میگردد. درها در طبقه خروجی باز میشوند و شما باید خارج شوید.
نصب و نگهداری
به منظور بازرسی ماهیانه آسانسور، بهتراست با یک شرکت تعمیر و نگهداری قرار داد ببندید. ایمنی آسانسور با اطمینان از نصب و نگهداری حرفه ای آن شروع میشود در نتیجه، برای افزایش ایمنی باید یک برنامه آزمایشی دقیق و نگهداری پیشگیرانه را اجرا کنید. 
اتاق ماشین محافظ
خشک نگه داشتن اتاق ماشین و حفاظت آن از رطوبت، آب و گرد و غبار بسیار مهم است. اتاق ماشین آسانسور شامل ماشین آلات و کنترلهای الکتریکی هستند که آسانسور را پشتیبانی میکنند. در آسانسورهای کششی، اتاق در بالای مسیر بالابر قرار دارد. 
هرگز آسانسور را اضافه بار نکنید
اگر به طور منظم از آسانسور استفاده میکنید، مطمئن شوید که ظرفیت آن را میدانید. محدودیت وزن معمولاً روی یک برچسب در داخل و یا خارج آسانسور نمایش داده میشود.
ورود دقیق به آسانسور
هنگام استفاده از آسانسور، مراقب قدمهای خود باشید. هنگام ورود یا خروج از آسانسور، قبل از قرار دادن پای خود، آستانه را رعایت کنید. ممکن است کف کابین آسانسور با کف لابی همسطح نباشد. هنگامی که درهای آسانسور بسته میشوند، مهم است که برای گرفتن آسانسور ندوید، زیرا ممکن است بخشی از بدنتان بین درهای در حال بسته شدن گیر کند.
نکاتی که باید هنگام خروج از آسانسور در نظر بگیرید
اگر مردم مراقب نباشند، بسیاری از افرادی که در آسانسور تنگ هستند، میتوانند ایمنی مسافران را در هنگام پیاده شدن به خطر بیندازند. مودبانه از مردم بخواهید که راه را برای پیاده شدن باز کنند.
   
3-سقوط از آسانسور
پنج دلیل اصلی آسیب دیدگی افراد در آسانسور:
1- درب آسانسور معیوب
درهای معیوب میتوانند خیلی سریع بسته شوند و صدمات جدی ایجاد کنند. امروزه اکثر آسانسورها مجهز به سنسورهایی هستند که از بسته شدن درها هنگام ورود یا خروج شخص به کابین جلوگیری میکنند. حسگرها نه تنها افراد، بلکه اشیاء و همچنین اندام ها را تشخیص میدهند. درها همچنین به گونه ای طراحی شده اند که به آرامی بسته میشوند تا فشار وارده را در صورت ضربه زدن به شخصی در هنگام حرکت محدود کنند. با این حال، اگر سنسورها عملکرد نادرست داشته باشند یا نتوانند حرکت فردی را که وارد آسانسور می‌شود یا از آن خارج می‌شود را تشخیص دهند، ممکن است خسارات جبران ناپذیری برای افراد ایجاد کنند و در موارد جدیتر حتی خطر از کار افتادن کل سیستم وجود دارد.
2-سقوط آزاد آسانسور
 آسانسورهایی که به درستی نگهداری می‌شوند دارای ویژگی‌های ایمنی برای کاهش خطر سقوط آزاد هستند. اگر نصاب آسانسور را به درستی نصب نکند، سقوط آزاد همچنین میتواند در آسانسورهای جدید نیز رخ دهد. آسانسورها میتوانند در عرض چند ثانیه به دلیل سیم های قطع شده، در مسیرهای شکسته یا آسیب دیده سقوط کنند. 
3- سرعت
آسانسورها دارای تنظیمات و پیش فرضهایی هستند که از عملکرد آنها در سرعتهای ناایمن جلوگیری میکنند. با این حال، از آنجایی که سیستم آسانسورها بسیار پیچیده هستند، عناصر زیادی وجود دارند که میتوانند باعث نقص در سرعت شوند. از جمله وزنه های تعادل معیوب، سیستمهای ترمز آسیب دیده، یا سیستمهای کنترل قدیمی. این امر در حالی است که تعمیر و نگهداری منظم و بررسیهای ایمن میتواند این مشکلات را شناسایی کند. آسانسورهایی که نگهداری ضعیفی دارند در مواجهه با عملکرد ناایمن قرار میگیرند. وقتی آسانسور خیلی سریع حرکت می‌کند، امکان دارد تکان‌های غیرمنتظره خطرناکی به بدن وارد کند و یا منجر به سقوط  شود.
4- مسائل سطح
آسانسورها به گونه ای طراحی شده اند که در هر مقصدی تا سطح زمین فرود بیایند. با این حال، اگر سیستم های ترمز به درستی در یک راستا قرار نگیرند، میتوانند منجر به حالتی شوند که به آن (تراز نامتعادل) میگویند. در نتیجه، افراد هنگام ورود یا خروج از کابین میتوانند زمین بخورند یا بدتر از آن، چندین متر سقوط کنند. اگرچه مالکان ساختمان ممکن است ادعا کنند که این حادثه تقصیر شخص آسیب دیده به دلیل عدم توجه است، اما تقصیر همیشه متوجه مالک است که اقدامات احتیاطی منطقی را برای ایمن نگه داشتن تجهیزات ساختمان خود انجام نداده است.
5-مسافران بی دقت
کارگرانی که در داخل یا اطراف آسانسور مشغول به کار هستند و اقدامات احتیاطی برای حفظ جان خود انجام نمیدهند نیز میتوانند در بروز حادثه موثر باشند.  
آسانسورها باعث 90 درصد مرگ و میر و 60 درصد جراحات جدی میشوند. صدمات وارده به افرادی که روی آسانسور یا نزدیک آن کار میکنند از جمله کسانی که در حال نصب، تعمیر و نگهداری آسانسورها و کار در چاه آسانسور یا نزدیک آن هستند، تقریبا نیمی از مرگ و میر سالانه را تشکیل میدهد. طبق آمار، اکثر مرگ و میر کارگرانی که در چاه آسانسور یا نزدیک آن کار میکردند، به دلیل سقوط در چاه آسانسور بود. 
توصیه‌هایی برای پیشگیری از بروزحوادث ناشی از استفاده غیر اصولی آسانسور عبارت اند از:
1-انجام تمرین‌ها و آموزش‌های حفاظتی محیط کار، از جمله خاموش کردن و قفل کردن مدارهای الکتریکی و تجهیزات مکانیکی در زمانی که آسانسورها ازحالت سرویس خارج می‌شوند یا در حال تعمیر هستند.
2- ایجاد برنامه فضای محدود مورد نیاز برای چاه آسانسور و ارائه برنامه حفاظت ازسقوط کارگران حین کار در نزدیک چاه آسانسور 
3- کارفرمایان باید فقط از کارگران واجد شرایط برای تعمیر و نگهداری آسانسور بهره بگیرند.   
اخذ استاندارد آسانسور   
منظور از استاندارد آسانسور چیست؟ منظور از استاندارد آسانسور باید ها و نباید هایی میباشد که برای آسانسورهای باری، مسافری و … تبیین میشود تا از افراد و وسیلهها را در مقابل خطرات مختلف از جمله سقوط حفاظت کنند. طبق این استانداردها در تولید و نصب باید اصول و قوانینی رعایت شود تا در حین کار دچار اختلال نشود و خسارتهای جانی و مالی کاهش پیدا کند.
آیا استاندارد آسانسور به معنی ایمنی آسانسور میباشد؟
بعضی از افراد بر این تصورند که ایمنی آسانسور همان استاندارد آن میباشد در حالی که اصلا چنین نیست. گاهی اوقات آسانسور دارای گواهی استاندارد میباشد ولی ایمنی کافی برای استفاده را ندارد و یا برعکس. اگر میخواهید آسانسور ساختمان همیشه دارای ایمنی باشد و شما با اطمینان کامل از آن استفاده کنید باید آن را به صورت دوره ای سرویس کنید.
توجه کنید دریافت استاندارد آسانسور نیز ضروری میباشد و اگر تا به اکنون نسبت به دریافت آن اقدام نکرده اید حتماً بعد از مطمئن شدن ایمنی آن گواهی استاندارد نیز دریافت کنید.
چرا اخذ استاندارد آسانسور اجباری است؟
برای جلوگیری از بروز حادثه و ایمن بودن آسانسور در طول سال، دریافت استاندارد آسانسور اجباری است.
دریافت استاندارد اولیه و ادواری آسانسور چقدر طول میکشد؟
گرفتن گواهی نامه استاندارد آسانسور ممکن است طولانی باشد. بهتر است برای این کار از شرکت های آسانسور کمک بگیرید.
آیا استاندارد آسانسور با ایمنی آسانسور فرق دارد؟
بله- استاندارد بودن آسانسور با ایمن بودن آن یکی نیست. از طرفی ایمن بودن آسانسور نیز برای شما گواهی نامه استاندارد آسانسور نمیباشد .
 
آیا از بدو ورود آسانسور به ایران استانداردها وجود داشتند و دریافت گواهی آن ضروری بود؟
خیر- استانداردها با گذشت زمان به وجود آمدند و از تاریخ ٠١ / ٠۵ / ٩۴ اخذ آن ضرورت پیدا کرد و همه کارفرماها باید آن را دریافت کنند.
آیا جنس و رنگ آمیزی دیواره چاه و موتورخانه موضوع استاندارد ملی ۱-۶۳۰۳ است؟
خیر- فقط نباید منشا ایجاد گرد و غبار بوده و همچنین نباید ریزشی باشند. جنس دیواره چاه در ناحیه تعریف شده استاندارد و در زیر درب طبقات، نباید از گچ و شیشه باشد.
آیا طبق استاندارد آسانسور میتوان در آن از مواد آتش زا استفاده کرد؟
خیر- طبق استاندارد در آسانسور نمیتوان از مواد آتش زا از جمله سیگار، فندک و … استفاده کرد.
درصورتیکه یکبار آسانسور مسافربر کششی با یک پروانه ساختمانی در سیستم ثبت شده و استاندارد دریافت کند برای آنکه بار دیگر برای همان شماره پروانه درخواست بازرسی خودروبر هیدرولیک ثبت نمود، چه باید کرد؟
در حال حاضر استاندارد آسانسورهای هیدرولیک مشمول مقررات استاندارد اجباری نیست. در استاندارد ملی برای عرض مسیر دسترسی به موتورخانه عددی ذکر نشده است، ولی حداقل عرض معابر در موتورخانه ۴۰ سانتی متر میباشد که در تجدید نظر اول به حداقل ۳۰ سانتی متر (در عبور از کنار تجهیزات ثابت) کاهش یافته است و لذا لازم است عرض معبر در مسیر دسترسی به موتورخانه نیز حداقل ۳۰ سانتی متر در نظر گرفته شود.
نحوه استعلام تاییدیه استاندارد آسانسور
با توجه به آمار بالای تلفات در اثر حوادث آسانسور و تلاش برای اجرای قانون استاندارد سازی، از سال ۱۳۸۳ استاندارد سازی آسانسورها تبدیل به قانونی اجباری شده است و آسانسورهایی که دارای استعلام تاییدیه آسانسور نیستند، قابل بهره برداری نمی‌باشند و نباید مورد استفاده قرار بگیرند. با بررسی آمارهای منتشر شده می‌توان دریافت که پس از اجرای این قانون، با وجود افزایش تعداد ساختمان‌های دارای آسانسور، حوادث و تلفات هنگام استفاده از آسانسور بسیار کاهش پیدا کرده است که نشان از اهمیت بالا و فایده اجرای این قانون دارد.
سال               تعداد حوادث
۱۳۸۲            تعداد ۸۹۸ حادثه با ۳۴ کشته و مجروح
۱۳۸۳            تعداد ۹۳۹ حادثه با ۲۸ کشته و مجروح
۱۳۸۴            تعداد ۱۰۶۵ حادثه با ۳۴ تن کشته و مجروح
۱۳۹۱            تعداد ۶۸۹ حادثه با ۳۲ کشته و مجروح
در جهت اجرای این قانون، مالک یا کارفرمای ساختمان، پس از نصب آسانسور جهت راه اندازی آن و دریافت مجوز پایان کار از شهرداری، باید نسبت به اخذ تاییدیه آسانسور اقدام نماید که این تأییدیه پس از بازرسی‌ها و رفع مشکلات آسانسور صادر می‌گردد. نکته مهم در این زمینه این موضوع است که این استاندارد اولیه صادر شده برای آسانسور، دارای تاریخ انقضای یک ساله پس از انجام بازرسی است و برای اطمینان از سالم ماندن و استاندارد بودن آسانسور، علاوه بر انجام بازرسی‌های دوره‌ای، باید نسبت به انجام بازرسی‌های ادواری استاندارد نیز اقدام شود.
در صورت عدم انجام این بازرسی‌ها و منقضی شدن تأییدیه استاندارد آسانسور، در صورت بروز حادثه برای آسانسور ساختمان، مسئولیت و وظیفه جبران خسارات جانی و مالی آن بر عهده مدیران و یا مالکان ساختمان خواهد بود. شرکت‌های خدماتی آسانسور هم می‌توانند با اطلاع از وضعیت آسانسور، به جای مدیران و مالکان ساختمان نسبت به درخواست بازرسی‌های دوره‌ای آسانسور اقدام کنند.
راه‌های استعلام تأییدیه استاندارد آسانسور
مالکان ساختمان‌ها و کاربران آسانسور برای آگاهی از انجام بازرسی‌ها و تأیید شدن سلامت و کارایی آسانسور توسط اداره استاندارد، می‌توانند از دو طریق نسبت به استعلام تأییدیه استاندارد آسانسور اقدام فرمایند:
راه اول:
کاربران آسانسور و یا مالکان ساختمان می‌توانند با ورود به سامانه الکترونیکی مدیریت بازرسی آسانسور به آدرس اینترنتی isiri.gov.ir، از قسمت استعلام تأییدیه وضعیت استاندارد آسانسور را بررسی کنند. در این قسمت ابتدا با انتخاب استان مورد نظر، یا با در دست داشتن شناسه ملی آسانسور و یا با داشتن مشخصات و شماره پروانه ساختمان محل نصب آسانسور، وارد سامانه استاندارد آسانسور شده و علاوه بر وضعیت استاندارد آسانسور، از اطلاعات دیگری مانند نام و تلفن و آدرس شرکت بازرسی، نام و تلفن و آدرس شرکت فروشنده، نوع آسانسور، تاریخ انقضای گواهینامه و تاریخ انقضای تأییدیه آگاهی پیدا کنند.
راه دوم:
به دستور اداره کل استاندارد، از سال ۱۳۹۶ نصب پلاک شناسه آسانسور در داخل کابین آسانسورها اجباری و الزامی می‌باشد. شهروندان و کاربران آسانسور می‌توانند با پیامک شناسه ملی آسانسور به سامانه پیامکی سازمان استاندارد با شماره ۱۰۰۰۱۵۱۷، اطلاعاتی مثل نام و مشخصات شرکت بازرسی، نام و مشخصات شرکت فروشنده و تاریخ انقضای تأییدیه بازرسی آسانسور مورد نظر اطلاع پیدا کنند و استعلام شناسه ملی آسانسور خود را دریافت نمایند.
لازم به ذکر است که شناسه ملی آسانسور، کدی ۱۰ رقمی و منحصر به فرد برای هر آسانسور است که در هنگام درخواست برای بازرسی و استعلام استاندارد آسانسور، توسط سامانه مدیریت بازرسی آسانسور به صورت خودکار برای آسانسور مربوطه صادر می‌گردد و در صورت اخذ تأییدیه ایمنی، جهت نصب در آسانسور در اختیار شرکت خدماتی آسانسور یا مالک یا کارفرما قرار می‌گیرد.
استاندارد های آسانسور به چند دسته تقسیم می شود؟
دو نوع استاندارد آسانسور وجود دارد که هر مالک و یا مدیر ساختمان باید اقدام به اخذ آن کند .
1-استاندارد اولیه آسانسور
2-استاندارد ادواری آسانسور 
استاندارد اولیه آسانسور چیست ؟
بعد از اتمام نصب آسانسور، آسانسور توسط کارشناس مربوطه بازبینی میشود و معیارهای مختلفی از جمله ایمنی و عملکرد سالم بررسی میشود و در صورت نبودن مشکل، گواهینامه استاندارد اولیه صادر میشود. بعد از اینکه گواهی استاندارد اولیه دریافت کردید میتوانید برای ساختمان خود اقدام به دریافت گواهی پایان کار کنید و در صورت نداشتن استاندارد اولیه، به هیچ وجه گواهی پایان کار صادر نمیگردد. توجه کنید که دریافت این استاندارد ضروری میباشد و قبل از اینکه آسانسور در ساختمان مورد استفاده قرار گیرد این گواهینامه باید دریافت شود.
طبق قانون، هر مالک ساختمان برای دریافت پایان کار ساختمان نیازمند به اخذ استاندارد آسانسور است. گواهی استانداردی که برای گرفتن پایان کار ساختمان صادر میشود استاندادر اولیه آسانسور میباشد.
استاندارد ادواری آسانسور چیست ؟
بعد از دریافت استاندارد اولیه برای آسانسور و دریافت پایان کار ساختمان، استاندارد دیگری وجود دارد که باید به صورت سالانه برای آسانسور صادر شود تا از استاندارد بودن آسانسور ساختمان اطمینان حاصل شود. به این استاندارد استاندارد ادواری آسانسور میگویند.
گواهی استاندارد ادواری آسانسور به منظور اطمینان داشتن از سرویس و نگهداری آسانسور در طول سال در نظر گرفته شده است. در اصل با داشتن گواهی استاندارد ادواری نشان داده میشود که آسانسور به صورت منظم از سرویس و نگهداری کامل برخوردار است و کوتاهی در این مورد نشده است.
هر آسانسور باید حداقل سالی یک بار توسط کارشناس سازمان استاندارد مورد بازبینی قرار گیرد و در صورت نبود مشکلی در ایمنی و عملکرد آسانسور، استاندارد ادواری صادر میگردد. انجام به موقع سرویس و تعمیر دورهای آسانسور تاثیر بسزایی در دریافت استاندارد ادواری دارد. اخذ گواهی استاندارد ادواری برای آسانسور از دید قانون اجباری نیست ولی از نظر فنی ضروری است که حتما این استاندارد اخذ شود. 
نکته مهم دیگر اینکه: در صورد بروز هر نوع حادثه آسانسور در ساختمان شخص مدیر ساختمان گرفتار خواهد شد.
 

برای مطالعه ادامه مقاله فایل زیر را دانلود نمایید. 
 
مطالب مرتبط: 
 
    فایل pdf     31