بستن
شنوایی سنجی طب کار
امروزه سلامت کارگر و فعالان در حوزه صنعت به‌قدری اهمیت پیدا کرده است که مراکزی تحت عنوان طب کار برای ارائه خدماتی در حوزه سلامت به کارگران تاسیس شده است. براساس قانون کار زمانی که فردی قصد استخدام در یک شرکت یا کارگاه صنعتی را دارد شرکت مذکور او را برای انجام آزمایش های بدواستخدام به این مراکز ارجاع می‌دهد تا بر اساس یک سری آزمایشات از نظر سلامت بدنی صلاحیت فرد برای استخدام بررسی شود. این آزمایش ها عبارت اند از: معاینات و ارزیابی اندام های بدن، آزمایش خون و ادرار، نوار قلب، معاینات بینایی‌سنجی ، معاینات شنوایی‌سنجی، بررسی سلامت تنفس، اندازه گیری فشار خون و بررسی سلامت روان.
نتایج حاصل از این آزمایشات در کنار هم و نظر پزشک متخصص طب کار تعیین می‌کند که آیا فرد می‌تواند در زمینه معین فعالیت کند یا نه؟ علاوه بر این کارکنان یک واحد صنعتی به صورت سالانه برای انجام آزمایش های تحت عنوان چکاب دوره ای به این مراکز معرفی می‌شوند. در این مقاله قصد داریم درمورد یکی از آزمایشات طب کار تحت عنوان شنوایی سنجی مطالبی خدمت شما ارائه دهیم.
شنوایی‌سنجی
شاخه‌ای از علوم پزشکی است که سلامت گوش و توان شنوایی را مورد بررسی قرار می‌دهد. در این رشته به وسیله روش ها، دستگاه های مختلف و افراد متخصص در این زمینه توان شنیداری افراد مورد بررسی قرار می‌گیرد. بر اساس نتایج به دست آمده تعیین می‌شود که آیا مشکلی در امر شنیدن فرد وجود دارد یا نه؟
فرآیند بررسی شنوایی افراد توسط دستگاهی به نام شنوایی‌سنج انجام می‌شود.
این دستگاه شامل اجزاء ذیل می‌باشد:
1- یک مولد صدای خالص
2- یک نوسان ساز رسانای استخوانی (جهت اندازه گیری عملکرد حلزون گوش)
3- یک ضعیف کننده برای بلندی های مختلف صوت
4- یک میکروفون (جهت تست گفتار)
5- یک گوشی (جهت تست هدایت هوا)
کارشناسان شنوایی‌سنجی به وسیله این دستگاه می توانند آستانه شنوایی و میزان کم شنوایی را تعیین کنند.
شکل 1: نمونه دستگاه شنوایی سنج
خروجی دستگاه شنوایی‌سنج
توان شنیداری گوش ما بر اساس فرکانس هایی تعیین می‌شود که گوش قادر به دریافت و درک (شنیدن) آن می‌باشد. دستگاه های مورد استفاده ما نیز از این قضیه استفاده کرده و نتایجی را از فرآیند بررسی شنوایی فرد به ما ارائه می‌دهند. این نتایج به صورت اعداد و نمودار می‌باشند که تفسیر اجمالی آن به شرح ذیل می‌باشد:
در طب کار ملاک طبیعی یا غیر طبیعی بودن سطح شنوایی افراد می‌باشد و اگر نتیجه غیر طبیعی را نشان دهد کارشناس بررسی های بیشتری انجام داده و فرد را برای پیگیری و درمان به پزشک متخصص ارجاع می‌دهد.
هدف از تست شنوایی طب کار
سر‌و‌صدا در محیط کار یک عامل جدی برای به خطر انداختن سلامت کارگر می‌باشد و مواجهه طولانی مدت با این عامل زیان آور می‌تواند مشکلات شنوایی برای کارگران ایجاد کند. از این رو به کارفرمایان توصیه می‌شود در محیط های شغلی پر سر و صدا لوازم حفاظت فردی مناسب و استاندارد در اختیار کارکنان قرار دهند و تلاش کنند با اقدامات موثر سروصدای موجود را تا حد امکان کاهش دهند. تست شنوایی به ما کمک می‌کند تا متوجه شویم که آیا کارگر ما دارای علائمی مبنی بر کاهش شنوایی بر اثر سروصدای موجود در محیط کار می‌باشد یا نه؟
کاهش شنوایی یک عارضه‌ای است که در بلند مدت ظهور می‌کند و کارگر در طول این مدت متوجه آن نمی‌شود. کارگر زمانی از این مشکل با خبر می‌شود که شنوایی او دچار اختلال شده است و توان شنیداری او کاهش یافته است. هدف از تست شنوایی در بدواستخدام این است که سطح شنوایی فرد اندازه گیری شود و به عنوان مرجع اولیه جهت مقایسه با چکاب های دوره ای ثبت شود و مهم تر از آن اینکه بررسی شود آیا فردی با توان شنوایی ثبت شده برای کار در محیط کاری مورد نظر مناسب است یا نه؟ بعد از استخدام و در چکاب های دوره‌ای اگر افت یا تغییری در قدرت شنوایی فرد رخ دهد نشان دهنده وجود سروصدای فراوان در محیط کار، عدم رعایت صحیح دستورات حفاظتی و عدم کارکرد موثر اقدامات کنترلی می‌باشد.
چکاب های دوره‌ای سالانه به ما این امکان را می‌دهد که نتایج سال های مختلف را مورد بررسی و مقایسه قرار دهیم و برنامه های کنترلی و حفاظتی خود را در زمینه سر و صدای محیط کار ارزیابی و عیب یابی کنیم.
جامعه هدف شنوایی‌سنجی طب کار
• تعیین سطح شنوایی متقاضیان کار در بدواستخدام
• کارگرانی که در طول بازه کاری 8 ساعته با سر و صدایی بیش از 85 دسی بل مواجهه دارند.
• کارکنانی که در مواجهه و تماس با مواد و سموم شیمیایی آسیب رسان به سیستم شنوایی انسان می‌باشند.
انواع شنوایی‌سنجی
شنوایی سنجی را می توان در دو گروه دسته بندی کرد:
1- شنوایی‌سنجی غربالگری
در این گروه از شنوایی سنجی هدف ما شناسایی نقص بالقوه شنوایی می‌باشد. در این تست از دستگاه شنوایی‌سنجی استفاده می‌شود که دارای گوشی می‌باشد. فرد گوشی را بر روی گوش خود قرار می‌دهد و کارشناس صدا هایی با فرکانس های مختلف را ایجاد می‌کند و پاسخ های فرد را به هر یک از فرکانس ها ثبت می‌کند و در نهایت نتایج به دست آمده را بررسی کرده و وجود یا عدم وجود مشکل را اعلام می‌کند. در اکثر اوقات از این تست در معاینات بدواستخدام یا چکاب های دوره‌ای برای تعیین سلامت شنوایی افراد استفاده می‌شود.
2- شنوایی‌سنجی تشخیصی
زمانی که نتیجه شنوایی‌سنجی غربالگری فردی غیر طبیعی اعلام می‌شود، این تست برای او تجویز می‌شود و توصیه می‌شود برای اینکه موضوع روشن تر شود این تست انجام شود. به وسیله ی این تست می‌توانیم علت و نوع کم شنوایی را تشخیص دهیم حتی امکان تعیین میزان کم شنوایی نیز وجود دارد. متداول ترین روش های ارزیابی در این زمینه هدایت استخوانی، تست گفتار و هدایت هوا می‌باشد.
روش های شنوایی‌سنجی
الف) شنوایی‌سنجی با صدای خالص
از این روش برای آزمایش هدایت هوا و استخوانی استفاده می‌شود و همچنین تعیین کننده آستانه شنوایی در فرکانس های مختلف می‌باشد. در این روش فرد در یک اتاق ایزوله و عایق صوت قرار می‌گیرد و گوشی را بر روی گوش خود می‌گذارد. کارشناس شنوایی‌سنجی از او می‌خواهد زمانی که صدایی شنید با فشار دادن دکمه مخصوص یا بالا بردن دست خود به او که در خارج از اتاق قرار دارد و در حال پخش کردن صدا های زیر و بم برای اوست علامت دهد. این تست اولین و معمول ترین تستی است که هر متخصص شنوایی سنجی در ابتدای کار برای شناسایی وجود مشکل در شنوایی و تعیین میزان آن انجام می‌دهد. خروجی ما در این تست نوار شنوایی نگاره یا نوار گوش خواهد بود که نموداری می باشد که آستانه شنوایی (دسی بل) را نسبت به فرکانس (هرتز) نشان می‌دهد.
ب) شنوایی‌سنجی امپدانس
در این روش میزان عملکرد پرده گوش مورد بررسی قرار می‌گیرد. روش کار بدین صورت است که نوک پروب دستگاه را داخل سوراخ گوش قرار می‌دهند تا کاملا ارتباط گوش با بیرون قطع شود. بعد با افزایش آهسته فشار هوا و تغییرات آن پاسخ های پرده گوش را اندازه گیری و ثبت می‌کنند و در نهایت نتایج بررسی می‌شوند. به کمک این روش می توان مشکلاتی از قبیل حرکت غیر طبیعی پرده گوش، سوراخ شدن آن و وجود ناهنجاری در مایع پشت پرده گوش را تشخیص داد.
شکل2: آزمون امپدانس
ج) تست گفتار
در این تست بررسی می‌شود که آیا فرد توانایی درک گفتار یا سخن را بدون دیدن نشانه های بصری دارد یا نه؟ یعنی فرد باید صدا هایی را که می‌شنود بلند تکرار کند تا گفته او و صدای پخش شده برای او بررسی شوند و یکسان بودن آن ها تایید شود. اگر نتیجه این تست منفی باشد بدین معنی است که فرد نتوانسته صدای پخش شده را به خوبی درک کند پس او در درک سخنان اطرافیان خود نیز دچار مشکل است و توان شنیداری او دچار اختلال شده است. راه حل این مشکل استفاده از سمعک می‌باشد.
د) تست چنگال تنظیم
وسیله‌ای فلزی که به شکل چنگال است و امواج صوتی ایجاد می‌کند را در قسمت های مختلف سر فرد قرار می‌دهیم. بعد به آن ضربه وارد می‌کنیم تا امواج صوتی ملایمی را ایجاد کند. در مرحله سوم بررسی می‌کنیم که آیا امواج صوتی به طور طبیعی از گوش داخلی و گوش میانی عبور می‌کند یا نه؟
شکل3: چنگال تنظیم
ی) تست هدایت استخوانی
برای تشخیص اختلال در گوش داخلی یا اعصاب شنوایی که منجر به کاهش شنوایی حسی عصبی می‌شود کاربرد دارد. این تست یک سطح بالاتر و کمی پیشرفته‌تر از تست چنگال تنظیم می‌باشد. در این تست چنگال تنظیم ارتعاشی را به آرامی در مقابل استخوان پشت گوش قرار می‌دهند. این عمل به امواج صوتی این امکان را می‌دهد تا از راه طبیعی گوش خارجی و گوش میانی عبور نکنند و به عبارتی آن را دور بزنند.
نمونه شنوایی سنجی طب کار:
نمونه شنوایی سنجی طب کار:
مطالب مرتبط:
معاینات طب کار
