بستن
لوازم حفاظت فردی مخصوص کارگاه های ساختمانی
لوازم حفاظت فردی در کارگاه های ساختمانی
یکی از مهم ترین عواملی که باید در هر محیطی من‌جمله محیط‌های کاری مانند کارهای ساختمانی در نظر گرفته شود، ایمنی در کار می‌باشد. لوازم ایمنی ساختمان ازجمله مواردی است که در زمان کار احتمال بروز هرگونه خطری را برای افرادی که به این شغل می‌پردازند به حداقل ممکن می‌رساند و تضمینی برای امنیت جانی آنان خواهد بود. ساختمان‌سازی ازجمله مشاغل پرخطر است که در این راستا تأمین هرگونه تجهیزات و لوازم ایمنی ساختمانی می‌تواند ایمنی کارگران و مهندسان را تأمین نماید. تجهیزات فراهم‌شده باید با نوع کاری که استادکار و یا کارگر انجام می‌دهد، هماهنگی لازم را داشته و از استانداردهای لازم برخوردار باشد.
در انواع صنایع ساخت‌وساز و محیط‌های کاری کارگاه ساختمانی مختلف، هرساله تعداد بسیار زیادی از حوادث گزارش می‌شود؛ که بسیاری از این حوادث را می‌توان با استفاده از تجهیزات حافظت فردی صحیح به حداقل رساند . تجهیزات حفاظت فردی به تمام تجهیزات و وسایلی اطلاق می‌شود که توسط یک فرد استفاده می‌شود تا از یک یا چند خطر ایمنی یا سلامتی در حین کار محافظت شود.
طبق ماده 23: کلیه کارگران کارگاه های ساختمانی باید مجهز به کلاه و کفش ایمنی باشند. همچنین درصورتی‌که شرایط و نوع کار اقتضا نماید، سایر وسایل حفاظت فردی از قبیل دستکش حفاظتی، عینک، ماسک تنفسی حفاظتی، چکمه و نیم چکمه لاستیکی، کمربند ایمنی، طناب مهار و طناب نجات مطلق ضوابط آیین‌نامه وسایل حفاظت انفرادی باید در اختیار کارگران قرار داده شود.
انواع وسایل حفاظت فردی
انواع مختلفی از PPE وجود دارد که هرکدام از آن‌ها برای محافظت قسمت خاصی از بدن در برابر خطر خاصی طراحی‌شده‌اند. ارزیابی ریسک باید برای شناسایی خطرات و تعیین انواع مختلف PPE انجام شود.
• لباس کار
یکی از لوازم ایمنی ساختمانی که تمام افراد مشغول به فعالیت در آن باید داشته باشند استفاده از لباس کار متناسب با آن کار است. اندازه لباس کار باید متناسب با سایز کارگر باشد. لباس کار باید کاربردی فراتر از پوشش دادن بدن را داشته و ازنظر ایمنی از آن حفاظت نماید. هر بخشی و هر فردی که مشغول به کار است باید لباس مخصوص به خود را بپوشد و این تمایز در لباس باعث می‌شود تا افراد مشاغل مختلف کاملاً مشخص بوده و نظم خاصی در کار نیز ایجاد شود. وجود این لباس‌ها و پوشیدن آن‌ها باعث می‌شود تا نه‌تنها آسیبی به لباس‌های شخصی وارد نشود بلکه از افراد در برابر خطرات و گردوغبار و سایر موارد نیز محافظت شود. به‌طور مثال لباس مهندس ساختمان با کارگر معمولی و افراد جوشکار باید تمایز داشته باشند.
یکی از مواردی که در دسته لباس‌های کار قرار می‌گیرند، جلیقه‌های ایمنی هستند که به‌طورمعمول شبرنگ بوده که پوشیدن آن برای تمام افراد لازم و ضروری می‌باشد. به‌خصوص پروژه‌های بزرگی که در شب نیز همچنان کار و فعالیت در آن جریان دارد و افراد باید در هر حالتی در معرض دید باشند تا در صورت بروز هرگونه حادثه سایر افراد متوجه آن شوند.
برای دوخت این لباس خیاط‌ها و طراحان باید مراقب وضعیت لباس باشند. در نظر داشته باشید که اغلب این لباس‌ها اوورال و یا سرهمی می‌باشند تا پوشیدن و درآوردن آن‌ها خیلی وقت‌گیر نباشد. معمولاً دکمه‌ای در آن‌ها دیده نمی‌شود و با کمک زیپ می‌توان آن‌ها را باز کرد. در قسمت مچ پا و مچ دست‌کمی تنگ می‌شوند و به ما اجازه می‌دهند تا بتوانیم سریع‌تر کارها را پیش ببریم. جنس لباس نباید از پلی‌استر باشد، بلکه استفاده از الیاف طبیعی مانند پنبه و ابریشم باعث می‌شوند تا فرد در هنگام مواجه‌شدن با جرقه و جریان برق، در امان بماند. جیب در این لباس‌ها به‌هیچ‌وجه نباید بدون زیپ باشند، زیرا وقتی فرد وسایل خود را در آن می‌گذارد اگر زیپ نباشد، احتمال به هم خوردن تعادل فرد دوچندان می‌شود.
• کلاه ایمنی
شاید باورش سخت باشد که بدانید حدود 80 درصد تلفات جانی در پروژه‌های ساختمانی، به سبب برخورد اشیاء به سر کارگرانی بوده است که کلاه ایمنی نداشته‌اند. در تمامی کارگاه های ساختمانی که در آن‌ها احتمال وارد آمدن صدماتی به سر افراد در اثر سقوط فرد از ارتفاع یا سقوط اشیا، تجهیزات و مصالح و یا برخورد با موانع وجود دارد، باید از کلاه ایمنی استاندارد و مهندسی استفاده شود. کلاه ایمنی مهندسی به کلاهی گفته می‌شود که علاوه برداشتن ایمنی لازم و تأییدیه‌ها و گواهی‌ها، باید ازنظر طراحی زیبایی خاصی داشته باشد. همچنین این محصولات باید راحتی کاربر را تأمین کرده و ازنظر وزن، سبک بوده و همچنین سبب درد عضلات سر و گردن نشوند.
اگر کلاه‌های ایمنی را با دقت نگاه کرده باشید، چندین ویژگی مهم را در آن‌ها دیده‌اید، اینکه پوشش بیرونی آن‌ها از پلی‌استر می‌باشد، بسیار حائز اهمیت است، زیرا هم اجازه نفوذ جریان برق را نمی‌دهد و هم اینکه نور خورشید را منعکس می‌کند. لبه‌های آن‌ها کمی به سمت بیرون طراحی‌شده‌اند تا در زمان بارش، آبی وارد لباس شما نشود. داخل آن‌ها باید از آلومینیوم و یا فایبرگلاس ساخته‌شده باشند تا ایمنی کافی را داشته باشند.
کلاه ایمنی، مفهوم رنگ کلاه ایمنی
• کفش ایمنی
یکی دیگر از لوازم ایمنی ساختمانی که هر فردی باید در هنگام کار از آن‌ها استفاده کند، کفش ایمنی کار می‌باشد. کفش ایمنی، در بخش کفی از ماده بسیار محکم و فشرده درست‌شده است و اجازه نمی‌دهد اجسام تیز مانند میخ وارد آن شوند، همچنین در قسمت نوک آن نیز ما شاهد پوششی عایق خواهیم بود.
طبق استانداردهایی که توسط سازمان استاندارد گذاری بین‌المللی تعیین می شوند، انگشتان پا باید در برابر قطعه فولادی 20 کیلوگرمی که از ارتفاع یک متر روی پا می افتد، محافظت شوند.
کفش های ایمنی باید در برابر ضربه های محیطی، هوای نامطلوب و آب از پا محافظت کنند. در زمان فعالیت احساس راحتی را برای کارکنان فراهم کنند. از معیارهای کفش ایمنی می‌توان به‌راحتی و بهداشت، ایجاد احساس آرامش، انعطاف‌پذیری، تشکیل‌شده از مواد استاندارد، جلوگیری از رشد باکتری‌ها، پاشنه انعطاف‌پذیر، جلوگیری از سوختگی و گرفتگی پا، جلوگیری از لغزش پا، گرم نگه‌داشتن پا در فصول سرد، دارای طول عمر و مقاومت بالا اشاره کرد. همچنین کفش ایمنی باید مناسب برای تمام مشاغل باشد. استفاده از کفش نامناسب روی اعصاب تأثیرگذار است و راندمان کار را پایین می آورد. کفش نامناسب سلامتی افراد را نیز به خطر می اندازد، مثلاً باعث آسیب مهره های گردن و کمر می شود. کفش کار مناسب باید در برابر اجسام داغ و برنده و یا سنگین از پا محافظت کنند.
• دستکش ایمنی
دستانی که با آن کارهای مهمی انجام می‌دهیم باید در مقابل صدمات و آسیب‌ها حفاظت و مراقبت شود چون این‌یک اصل مهم در بحث ایمنی در کارگاه ساختمانی بشمار می‌رود!
برخی مواقع برحسب نیاز در کارگاه ساختمانی از دستکش استفاده می‌شود اما در حالت کلی دستکش ایمنی ازجمله لوازم ایمنی ساختمانی می‌باشد که اجازه می‌دهد اثرات زخم و خونریزی کمتری را در دستان خود مشاهده کنیم. در زمستان به سبب سرد شدن هوا مطمئناً احتمال آسیب دیدن دست بیشتر می‌شود و ما نمی‌توانیم خیلی راحت دستانمان را باز یا بسته کنیم، در چنین حالتی بهتر است از دستکشی استفاده کنید که از الیاف طبیعی مانند چرم و ابریشم درست‌شده‌اند و اجازه نمی‌دهند که اجسامی مانند ورق آهن باعث ایجاد زخم در دست شما شوند. زمانی که هوا سرد می‌باشد و شخص با فلزات سروکار دارد با به کار بردن دستکش بازده کار را بالا می‌برد. به‌عنوان‌مثال برای کار کردن با مصالح برنده مانند سنگ‌هایی که لبه تیز دارند و یا ورق آهن و… باید از دستکش استفاده نمود.
دستکش را باید متناسب باکار انتخاب کرد و همچنین جنس دستکش‌های کار عموماً با پارچه‌های با الیاف طبیعی و یا پارچه و چرم دوخته می‌شوند.
• عینک ایمنی
چشم از اعضای مهم و حساس انسان می‌باشد که بدون چشم انجام کارهای بنایی، قالب‌بندی و… امکان‌پذیر نیست. بنابراین باید نهایت دقت را نمود تا آسیبی به چشم نرسد.
عینک ایمنی از مهم‌ترین لوازم ایمنی ساختمانی می‌باشد، زیرا اگر در حین برش سنگ، چوب، حمل بار و … شی‌ء تیزی وارد بخش حساس چشم ما شود، احتمال کور شدن وجود دارد. به‌عنوان‌مثال یک بنای سنگ‌کار که دائماً با برش سنگ‌سر و کار دارد باید در موقع بریدن سنگ از عینک، کفش و کلاه ایمنی استفاده کند زیرا قطعات سنگ هرلحظه امکان دارد به‌طرف چشمان سنگ‌کار پرتاب گردد. بنابراین در بخش آیین‌نامه ساختمان‌سازی استفاده از عینک اجباری می‌باشد.
عینک ایمنی باعث می‌شود شخص با تسلط کافی و با چشمانی باز به محل دقیق کار خود نگاه کند و این عمل سبب می‌شود کار اصولی‌تر و بازدهی آن نیز بالا باشد.
• کمربند ایمنی
در ساختمان‌سازی برای جلوگیری از سقوط کارگران در حال کار در ارتفاع مورداستفاده قرار می‌گیرد، کارگرانی که در ارتفاع بیش از 3 متر کار می‌کنند و احتمال سقوط آن‌ها وجود دارد باید به کمربند ایمنی و طناب نجات مجهز باشند و اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از سقوط اشخاص به عمل‌آورده شود به این صورت که یک طناب باید به کارگر وصل باشد و دیگری به داربست تا در موقع لغزندگی یا عدم تعادل، تعادل کارگران به هم نخورد و حالت سقوط پیش نیاید.
• طناب ایمنی
طناب‌های ایمنی من‌جمله وسایلی هستند که مانع از سقوط فرد در ارتفاع می‌گردند. هنگامی‌که فرد در ارتفاع به‌صورت افقی حرکت می‌کند استفاده از کابل و طناب نجات الزامی است. یکسر طناب به کمربند متصل شده و سر دیگر به یک قلاب (کارا بین) وصل می‌شود که این قلاب باید در مقابل 1600 کیلوگرم هیچ‌گونه تغییر شکلی ندهد. طول طناب نجات ایمنی 20 متر با قطر 10 می‌باشد.
طناب ایمنی از جنس پلی امید، کنف، پرلون و یا تسمه چرمی ساخته می‌شود. طناب و اجزای آن باید بار استاتیکی 1600 کیلوگرم را تحمل کند. قطر طناب کنفی حداقل 16 میلی‌متر و در نوع پرلون آن حداقل 12 میلی‌متر باشد؛ اگر از جنس چرم استفاده شود حداقل عرض 36 میلی‌متر و حداقل ضخامت 6 میلی‌متر باید استفاده نمود و جنس آن باید کاملاً استاندارد و مرغوب بوده و همچنین بدون ترک باشد.
• ماسک ایمنی
در دو نقش مهم می‌تواند تأثیر داشته باشد، در حالت اول اجازه استشمام گازهای سمی، گردوغبار و … را به افراد نمی‌دهد و در حالت دوم از ضربات احتمالی به‌صورت جلوگیری می‌کند. بعضی از ماسک‌ها دارای پوششی می‌باشند که اجازه نمی‌دهند اشعه یا گرمای شدید جوشکاری به‌صورت افراد آسیبی وارد کند.
